Tandartsen kiezen voor zwaardere kwaliteitsnormen

Het vergde meer dan twintig jaar discussie en overleg voordat er een eerste beginsel lag van een vrijwillig Kwaliteitsregister voor Tandartsen. Dat was in 2007. Medio dit jaar komt de eerste lichting tandartsen in aanmerking voor herregistratie. Opnieuw blijkt hoezeer het KRT een groeispurt doormaakt, zowel in volume als inhoud. “Het KRT is een groeimodel,” verklaart Nelleke Menzel de Groot – tandarts algemeen practicus en KRT-bestuurslid. “We zijn begonnen met een set van vijf normen. Natuurlijk overheerste destijds het besef dat sommige normen te strikt of juist te open waren. Maar er was tenminste een uitgangspunt. Gaande de rit werd duidelijk welke normen toereikend waren en welke dienden te worden aangescherpt, versoepeld of geschrapt. Dat er veel behoefte was aan normwijziging bleek ook uit het onderzoek in 2010 onder (wel en niet bij het KRT aangesloten) tandartsen. Het mooie is dat we na vijf jaar ervaring en inzicht in de markt de normen kunnen aanpassen aan de behoeften van de tandarts en de samenleving van nu. Juist omdat de wijzigingen aansluiten op de actualiteit, heeft het KRT nu veel meer draagvlak dan in 2007. Kwaliteitsregistratie is steeds meer een vanzelfsprekende maatschappelijke verantwoording. De KRT-normen 2012–2017 stimuleren de tandarts zich in te zetten voor brede, competentiegerichte scholing en om aan kwaliteitstoetsing te doen in de vorm van een patiëntenenquête en digitale ‘visitatie’. Wie durft nu nog te zeggen dat tandartsen niet in kwaliteit investeren?”

Patiëntgerichtheid
De normwijzigingen gaan over kwaliteitstoetsing (norm 3) en gedifferentieerde deskundigheid (norm 4). De normen 1, 2 en 5 blijven onveranderd. De nieuwe norm 3 over kwaliteitstoetsing vereist dat de tandarts zich als zorgverlener transparant en toetsbaar opstelt door ten minste één keer per vijf jaar een patiëntenenquête te houden en deel te nemen aan een vorm van visitatie.

Menzel: “Dat is een serieuze verzwaring. Zowel voor de professie, als ook voor het KRT en de aanbieders die dit faciliteren. De rol van het KRT is het opstellen van de normen waar de toetsing aan moet voldoen. Zo dient de enquête aan voorwaarden te voldoen op het gebied van inhoud, procedure en systematiek. De vragen moeten bijvoorbeeld evenredig verdeeld zijn over de onderwerpen tandheelkundig handelen, communicatie, hygiëne, helderheid in de beroepskolom en etalage-plus informatie. Het is van groot belang dat tandartsen patiënten serieus nemen en hen anoniem de kans bieden om hun mening te geven. Zij kunnen daar leerdoelen voor zichzelf uit halen. Tandartsen die op basis van een patiëntenenquête een plan van aanpak met verbeterpunten maken, worden extra gehonoreerd. Bovendien kunnen zij dit in een ICO-groep bespreken met collega’s. ICO zorgt voor sociale verbondenheid. Een waardevol fenomeen dat helemaal van deze tijd is. De tijd van ‘ieder voor zich’ is voorbij. ICO kan de opstap naar traditionele visitatie zijn.

Visitatie als doelmatig kwaliteitsinstrument
In 2011 is een Werkgroep Visitatie van start gegaan om de mogelijkheden van deze vorm van kwaliteitstoetsing te verkennen. Wat zijn de randvoorwaarden, welke vormen zijn effectief en niet te vergeten goed uitvoerbaar? Menzel: “Visitatie is een prachtig doelmatig instrument om in samenwerking met collega’s te leren en aan kwaliteitsverbetering te doen. Maar er komt veel bij kijken om dit inhoudelijk en logistiek te faciliteren. De komende maanden zal het KRT samen met collega’s en beroepsorganisaties de kaders verder vaststellen."

Competentiegerichte scholing voor veelzijdige tandarts
Volgens de huidige norm 4 dient de tandarts in vijf jaar tijd 120 KRT punten aan bij- en nascholing en intercollegiaal overleg in vijf jaar te behalen, waarvan de helft van de punten afkomstig is van geaccrediteerd scholingsaanbod. Volgens de nieuwe norm 4 dienen tandartsen in vijf jaar tijd minimaal 180 KRT-punten te halen door het volgen van bij- en nascholing, individuele activiteiten en intercollegiaal overleg. Hierbij geven zij aandacht aan ten minste vier van de zeven competenties.

De term ‘bij- en nascholing’ blijkt de lading in de praktijk niet te dekken. Menzel: “Het is van belang om inzichtelijk te maken wat tandartsen allemaal doen. Dat reikt veel verder dan vakinhoudelijke cursussen over implantologie of endodontologie. Denk ook aan bestuurlijk en maatschappelijk werk, professioneel communiceren, management en ondernemerschap. Er worden hoge eisen gesteld aan de tandarts van nu, die vaak meerdere hoedanigheden vertolkt. Juist vanwege die veelzijdigheid is brede deskundigheidsbevordering essentieel. Met de invoering van het CanMeds-model stimuleren we tandartsen zich in de breedte en in de diepte te scholen. Het CanMeds-model kent zeven competentiegebieden of rollen. Van vakinhoudelijk handelen tot en met organisatie en professionaliteit. Tandartsen kunnen straks kiezen welke vier competenties zij minimaal in hun deskundigheidsbevordering aandacht willen geven. Vier competenties garanderen voldoende spreiding of differentiatie (meer dan de helft), terwijl zeven verplichte competentiegebieden geen keuzeruimte laten aan de tandarts. Alle varianten van scholing, individuele activiteiten en intercollegiaal overleg kunnen worden ondergebracht in de CanMeds-rollen in PE-online. Dit geldt ook voor de digitale kennistoetsen uit de vakliteratuur."

Geen accreditatieverplichting meer
De verplichting tot het volgen van 50% geaccrediteerde bij- en nascholing en ICO is in de nieuwe norm vervallen. Alleen de KRT-erkenning is nu nog verplicht. Dit wil zeggen dat uitsluitend scholing die door het KRT is erkend, meetelt voor de (her)registratie. Als scholing ook nog is geaccrediteerd door een accreditatieorgaan, kan de tandarts hier extra punten voor krijgen.”

Life time learning
Met de verhoging van het aantal KRT-punten van 120 naar 180 in vijf jaar houdt het KRT het midden tussen het aantal van medisch specialisten (200) en van mondhygiënisten (160). Menzel: “Dit is goed haalbaar. Meer mag natuurlijk altijd. Minder zal zonder legitieme reden niet acceptabel zijn voor een KRT-herregistratie. Tandartsen kunnen hun punten vrijelijk over de registratieperiode verdelen, maar wij zien liever dat ieder registratiejaar iets aan deskundigheidsbevordering wordt gedaan, dan dat alles in één jaar is geconcentreerd. Het KRT stimuleert life time learning.”

Transparantie in het veld
Het is duidelijk dat transparantie anno 2012 niet meer vrijblijvend is voor de professional in de mondzorg. Menzel: “De overheid eist het, maar ook patiënten en collega’s hebben hier recht op. Verantwoordelijkheid en verantwoording als tandarts telt niet alleen naar de patiënt toe, maar ook onderling. Transparantie in het veld is van groot belang om kwaliteit te borgen. Naar wie verwijs je? Is inzichtelijk wat hij of zij aan kwaliteitsbevordering doet? Het KRT is dus niet alleen toegankelijk voor patiënten en de overheid, maar zeker ook voor tandartsen. Een openbaar register met professionals die zich hard maken voor optimale mondzorg, vandaag en morgen.”