DT News - Netherlands - Ook jagers-verzamelaars hadden cariës

Marieke Epping

di. 18 februari 2014

Bewaar

LONDEN – Jagers-verzamelaars in de late steentijd hadden ook al last van cariës, veroorzaakt door het eten van noten. Onderzoekers van The National History Museum in Londen vonden bij skeletten van een groep jagers-verzamelaars in Marokko een vergelijkbare prevalentie van cariës als in de huidige populatie.

Dat cariës tegenwoordig veel voorkomt, is te wijten aan de hoge inname van koolhydraatrijk voedsel zoals suikers en bewerkte granen. Koolhydraten vormen de ideale voedingsbodem voor cariogene mondbacteriën, waaronder Streptococcus mutans. Over het algemeen wordt een hoge prevalentie van cariës gekoppeld aan een agrarische samenleving, die afhankelijk is van zelf verbouwd koolhydraatrijk voedsel. Onderzoekers van The National History Museum ontdekten dat deze veronderstelling mogelijk niet klopt.

In de gebitten van 52 volwassen skeletten van jagers-verzamelaars vonden de onderzoekers bij meer dan de helft van de elementen sporen van cariës. Slechts drie individuen hadden geen gaatjes. De skeletten waren afkomstig uit een grot in het oosten van Marokko. Deze grot is in de steentijd veel gebruikt als tijdelijk onderkomen, blijkt uit archeologische vondsten. Zo vonden de onderzoekers naast de skeletten ook sporen van grote hoeveelheden eikels en pijnboompitten, die erop wijzen dat de jagers-verzamelaars deze opsloegen als voedselvoorraad. Deze koolhydraatrijke noten werden dus veel gegeten, wat de cariës verklaart.

Het onderzoek zet de opvatting dat een hoge prevalentie van cariës gekoppeld is aan een agrarische samenleving, op losse schroeven. Al duizenden jaren eerder dan de eerste agrarische samenlevingen was er kennelijk een opkomst van cariogene mondbacteriën, veroorzaakt door een hoge koolhydraatinname. Het aantal gevallen van cariës bij deze jagers-verzamelaars is zelfs vergelijkbaar met de prevalentie in onze huidige samenleving, terwijl voorheen werd gedacht dat ons dieet nu veel meer koolhydraten bevat dan in de tijd van de jagers-verzamelaars.

Aan de andere kant kan het opmerkelijk genoemd worden dat een vergelijkbare prevalentie werd gevonden, omdat mondzorg en preventie tegenwoordig op een hoog niveau staan. De onderzoekers gaan hier niet direct op in, maar ze ontdekten wel dat cariës niet het enige gebitsprobleem van de jagers-verzamelaars was. Naast de vele gaatjes zagen ze ook veel slijtage aan het occlusale oppervlak. Dit is waarschijnlijk veroorzaakt doordat veel van het voedsel werd gemalen, waarbij kleine scherfjes van de maalsteen afsprongen en in het voedsel terechtkwamen. Bovendien was het gebruikelijk om de bovenste middelste snijtanden te verwijderen, bij het bereiken van de (jong-) volwassen leeftijd. Gecombineerd met de cariës en de slijtage is het de vraag hoe goed de jagers-verzamelaars überhaupt konden kauwen. (bron: PNAS)

To post a reply please login or register

VGerelateerde artikelen

Inwoners Pompeii hadden perfect gebit

POMPEII, ITALIE – Een aantal bewoners van Pompeii had een perfect gebit, dankzij een gezond suikerarm dieet. Dat blijkt uit CAT-scans van ...

Vegetarische dinosauriërs hadden indrukwekkend gebit

TALLAHASSEE, FLORIDA – Plantenetende dinosauriërs genaamd Hadrosauriërs hadden een complex gebit dat tot 1400 tanden kon bevatten die ...

Ragers en rubberen stokers meest effectief

PISA, ITALIË – Een recent onderzoek van de Universiteit van Pisa heeft de werkzaamheid van vier verschillende mondverzorgingsproducten vergeleken ...

“Ook e-sigaretten kankerverwekkend”

LOS ANGELES – Elektronische sigaretten blijken geen onschuldig alternatief voor roken. Recent onderzoek heeft aangetoond dat gebruikers van e-sigaretten ...

Ook mondzorgverleners voorrang op vaccinatie

UTRECHT Net als andere zorgverleners krijgen mondzorgverleners voorrang bij de vaccinatie tegen het coronavirus. Op basis van de huidige vaccinatiestrategie...

Stimuleren, inspireren, maar ook behoeden

Tegen wie kijk je op in de tandheelkunde? Wie zijn je helden en idolen? Welke jonge tandarts heeft het in zich om de top te bereiken? Wie heeft dat talent ...

Virus veroorzaakt ook veel verwarring

Op het moment dat ik deze column schrijf, zijn de wereld, Nederland en ook de mondzorg nog volledig in de ban van het coronavirus. Ik spreek daarbij de hoop...

Duurzaamheid hoort ook in de mondzorg

AMSTERDAM – Ook tandartsen en mondhygiënisten hebben de plicht om in hun persoonlijk leven en werk aandacht te besteden aan duurzaamheid. Dat was de ...