DT News - Netherlands - De dynamiek van praktijkovernames in de mondzorg

Rob van der Zande

wo. 12 november 2025

Bewaar

De Nederlandse mondzorgmarkt is de afgelopen twintig jaar sterk in beweging. Waar de overdracht van een tandartspraktijk vroeger vaak een overzichtelijke een-op-eenafspraak was tussen een vertrekkende tandarts en een jonge opvolger, is het speelveld tegenwoordig een stuk drukker geworden. Ketens, ondernemende tandartsen en investeerders mengen zich in de markt. Dit maakt het voor verkopers makkelijker om hun praktijk te verkopen, maar jonge tandartsen worden soms uit de markt geduwd.

Al ruim twintig jaar is in Nederland sprake van ketenvorming. De eerste keten van betekenis, Samenwerkende Tandartsen Nederland (STN), zag in 2006 het daglicht. STN groeide in de beginjaren hard en zat binnen vier jaar op 25 miljoen euro omzet met bijna honderd tandartsen. Elders in Nederland startte een jaar later Dental Clinics op initiatief van twee tandartsen en een econoom. Die keten zat in 2010 op twaalf praktijken. In 2010 werd Tandvitaal (het latere DentConnect/Curaeos) opgericht door de samenvoeging van vier praktijken.

Door hun omvang en snelle groei kwamen de ketens al snel op de radar van Nederlandse investeringsmaatschappijen (oftewel private equity). Het duurde dan ook niet lang voordat de eerste investeringsmaatschappijen instapten. In 2011, toen STN 25 praktijken telde, werd het overgenomen door NPM Healthcare van de familie Fentener van Vlissingen. Datzelfde jaar nam investeringsmaatschappij Bencis de keten Tandvitaal over. Daarmee was het startschot gegeven voor een consolidatieslag die de Nederlandse markt blijvend zou veranderen.

Investeringen private equity

Elders in Europa raakte private equity ook in de ban van dentale investeringen. In rap tempo stapten grote investeringsmaatschappijen in. IK Investment Partners stapte in 2010 in het Noorse Colosseum Dental (dat later zou uitgroeien tot de grootste keten van Europa), The Carlyle Group kocht zich in bij het Engelse IDH Dental (2011), Bridgepoint kocht het Engelse Oasis Dental (2013) en EQT kocht het Zwitserse Swiss Smile in 2013. Overnamewaarderingen van twaalf keer de EBITDA (winst vóór rente, belasting en afschrijvingen) waren in die tijd niet ongewoon voor ketens. Sommige transacties tikten zelfs richting een half miljard euro.

In Nederland maakte met name Tandvitaal grote stappen sinds de instap van Bencis. Waar Tandvitaal in 2010 nog vier praktijken had, waren dat er zeven jaar later met DentConnect/Curaeos maar liefst 219, verdeeld over vijf landen. In 2017 nam de internationale investeerder EQT de keten Curaeos (de naam van de groep waaronder DentConnect/Tandvitaal vielen) over van Bencis.

Dental Clinics was op dat moment onderdeel geworden van het internationale platform Hesira, dat in handen was van Oaktree Capital. In 2018 verkocht Oaktree Capital het platform Hesira (het Zwitserse en Nederlandse platform waarvan Dental Clinics deel uitmaakte) aan Nordic Capital.

Vanaf dat moment waren de twee grootste dentale ketens in Nederland eigendom van twee rivaliserende private-equity bedrijven uit Zweden. Saillant detail is dat EQT en Nordic Capital beide hun hoofdkantoor in Stockholm hadden, op een steenworp afstand van elkaar. Zonder dat de gemiddelde Nederlandse tandarts het wist, werd de consolidatie in Nederland op dat moment gedreven vanuit Stockholm.

462 geregistreerde overnames

Voor overnames waarbij de koper of verkoper aan meer dan vijftig personen zorg verleent, is goedkeuring van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) nodig. Al dergelijke aanvragen en besluiten worden openbaar gedeeld op de website van de NZa. Uit analyse van deze data blijkt dat tussen 2018 en begin 2025 meer dan 462 tandartspraktijkovernames zijn geregistreerd. En dat zijn dus alleen de grotere transacties – de vele overdrachten van kleinere solopraktijken komen daar nog bovenop.

Kopers

In de eerste jaren van de dataset waren Top Mondzorg (Nordic Capital), DentConnect (EQT) en Fresh Tandartsen de grote aanjagers van de consolidatie. In 2018 alleen al kochten Top Mondzorg en DentConnect elk meer dan dertig praktijken – gemiddeld 2,5 per maand! Het integreren van al die overnames bleek echter lastiger dan het kopen. Beide ketens trapten daarom in 2019 stevig op de rem.

In 2019 schaalde Top Mondzorg zijn overnamekraan terug met 50%; het bedrijf deed dat jaar ‘slechts’ zeventien overnames. De daaropvolgende jaren bouwde Top Mondzorg dit aantal langzaam af naar elf overnames per jaar in 2022. DentConnect trok iets rigoureuzer aan de rem en deed in 2019 nog maar acht overnames. De jaren daarna waren het er nog maar enkele.

Het overnamegeweld van Top Mondzorg, DentConnect en Fresh Tandartsen bracht ook andere partijen op ideeën. Terwijl Top Mondzorg en DentConnect een pas op de plaats maakten, zagen we in dezelfde tijd meerdere nieuwe partijen de markt betreden die later een belangrijke rol in de consolidatie zouden spelen, waaronder Prime Dental Alliance (opgericht in 2019), De Tandartsengroep (opgericht in 2018), Tandarts Today (opgericht in 2015 – eerst als enkele praktijk, pas later werd het een keten) en GAEV Dental (opgericht in 2018). Van 2020 tot begin 2025 bestaat de top drie overnamespelers uit Top Mondzorg met 46 overnames, Prime Dental Alliance met 40 overnames en Tandarts Today met 34 overnames. In totaal zijn er in Nederland nu bijna twintig ketens (met meer dan vijftig zorgprofessionals) actief.

Keten koopt keten

In de nieuwe fase die we de afgelopen jaren zijn ingegaan, kopen ketens elkaar op om de consolidatie verder te versnellen. Zo nam in 2021 het in Zwitserland gevestigde Colosseum Dental de in Nederland gevestigde keten Curaeos over van EQT (inclusief de 129 praktijken in Nederland). Colosseum Dental groeide daarmee uit tot een wereldspeler, met maar liefst 800 praktijken in haar groep. In 2022 nam Clinias Dental de spoedpraktijken van Dental365 over en in 2023 de keten DentTeam. In 2025 kwam dit fenomeen helemaal in een stroomversnelling: het Zweedse Oral Care (eigendom van investeerder Axcel) nam de 31 praktijken van de Tandartsengroep (DTG) over, Top Mondzorg de 40 praktijken van Fresh Tandartsen en het Belgische Dentius de 16 praktijken van PUUR Mondzorg.

De klok tikt

Veel van de grotere ketens in Nederland zijn eigendom van private equity. Het businessmodel van private equity is om het geld van investeerders over een periode van gemiddeld vier tot zeven jaar te laten renderen. Uiteindelijk moet de investeerder vroeg of laat de keten weer verkopen om het geld terug te kunnen geven aan zijn investeerders. Dit betekent dat je enigszins kunt voorspellen wanneer een keten weer in de verkoop komt. Zo zit investeerder Nordic Capital al sinds 2018 in Top Mondzorg en Gilde Healthcare sinds 2021 in Tandarts Today. Het wordt interessant om te zien wie de kopers van deze ketens zullen zijn als deze investeerders uitstappen.

Impact dagelijkse praktijkvoering

De consolidatie van de mondzorg heeft niet alleen financiële en organisatorische gevolgen, maar raakt ook de dagelijkse praktijkvoering. Schaalvoordelen van ketens kunnen positief uitpakken: efficiëntere inkoop, meer mogelijkheden voor (na)scholing en investeringen in digitalisering en technologie. Voor patiënten kan dit leiden tot moderne faciliteiten en gestandaardiseerde kwaliteitsprocessen.

Tegelijkertijd kunnen tandartsen ervaren dat hun professionele autonomie onder druk komt te staan binnen een grotere organisatie. Beslissingen worden soms niet langer uitsluitend door de praktijkhouder genomen, maar door een managementlaag of investeerder. Voor jonge tandartsen kan dit aantrekkelijk zijn – het ondernemerschap vervalt grotendeels en de focus kan volledig op de zorg liggen –, maar voor anderen voelt dit als verlies van vrijheid en eigen identiteit.

De uitdaging voor de komende jaren zal zijn om de voordelen van schaalgrootte te combineren met behoud van professionele ruimte en persoonlijke patiëntenzorg. Daarnaast is het belangrijk dat jonge, ambitieuze tandartsen de ruimte krijgen om eigen praktijken te starten of over te nemen, aangezien dit de broedplaats is van innovatie en next-level digitalisering in praktijken. Ik werk momenteel aan een initiatief op dit gebied. Meer informatie zal ik te zijner tijd via mijn LinkedIn-pagina delen.

Verkopers

Traditioneel waren het vooral oudere tandartsen die richting pensioen hun praktijk overdroegen. Dat gebeurt nog steeds, maar steeds vaker kiezen ook jongere praktijkhouders voor verkoop. Hun motivatie is doorgaans niet een afscheid van het vak, maar van het ondernemerschap. De toenemende administratieve druk, zorgen omtrent het vinden en behouden van personeel, de werkdruk als ondernemer en onzekerheden rondom regelgeving (bijvoorbeeld zzp-regelgeving) maken het voor sommigen aantrekkelijk om de stap naar een loondienstverband te zetten, soms met nog een minderheidsaandeel.

Mocht je zelf overwegen om te verkopen, dan is het belangrijk om je praktijk verkoopklaar te maken, wat soms een meerjarenproces kan zijn. Om een goede waardering te kunnen ontvangen, moet de koper het vertrouwen hebben dat de praktijk ook zonder jou financieel gezond blijft. Strakke processen en vervangbaarheid van jezelf zijn dus elementen die je wilt inbouwen.

De waardering wordt vrijwel altijd berekend op basis van EBITDA, die laat zien hoe winstgevend jouw praktijk is, los van financiering, belasting en boekhoudkundige keuzes. Dankzij EBITDA kun je praktijken dus heel makkelijk vergelijken. De waardering is vervolgens een meervoud van de EBITDA. Dit kan uiteenlopen van 1,0 x EBITDA tot wel 12,0 x EBITDA. In de regel krijgen praktijken met meer kamers een hogere multiple en krijgen ketens een hogere multiple dan standalone praktijken. Elementen die invloed hebben op de multiple zijn onder andere omvang, efficiëntie, uniekheid en stabiliteit. Heel plat geslagen kun je de waardering dus verhogen door ofwel het verhogen van de EBITDA (meer omzet en/of minder kosten), ofwel een praktijk die groter, unieker of beter georganiseerd is.

Tip voor verkopers

Neem altijd een adviseur in de arm. Net als bij de verkoop van een huis kan het zonder ‘makelaar’, maar in de praktijk verdient een goede adviseur zich vrijwel altijd terug. Een adviseur kent het verkoopproces, weet welke multiples gangbaar zijn bij vergelijkbare praktijken en kan namens jou het onderhandelingsspel voeren met meerdere geïnteresseerde kopers.

Verdere consolidatie verwacht

Als we vooruitkijken naar de komende jaren, is de verwachting dat de consolidatie verder zal doorzetten, inclusief de verdere consolidatie van de ketens. Op korte termijn zullen vraagstukken zoals de zzp-regelgeving, de dalende NZa-tarieven en de krapte op de arbeidsmarkt de waarderingen wellicht nog wat onder druk zetten. Op de langere termijn blijft de markt interessant voor investeerders, gezien het over het algemeen stabiele karakter van de vraag naar mondzorg.

Rob van der Zande heeft een financiële achtergrond in overnames en fusies bij Goldman Sachs (als overnameadviseur) en EQT (als investeerder – waaronder in dentale deals). De laatste jaren was hij actief als CEO bij de 4Dental Groep (waaronder de 4Dental labs, Denticien en DentMerk vallen) en als commissaris bij de labketen Hexa Ceram in Thailand. Momenteel is hij adviseur en investeerder. Wil je meer weten over overnames in de dentale branche, volg hem dan op linkedin.com/in/robvanderzande, waar hij regelmatig artikelen post.

To post a reply please login or register

VGerelateerde artikelen

FNV en Dokters van de Wereld pleiten voor mondzorg in basispakket

UTRECHT – In het zwartboek Een boek vol rotte tanden pleiten de FNV en Dokters van de Wereld om mondzorg in het basispakket op te nemen, als oplossing ...

Dental Expo belicht mondzorg van de toekomst

AMSTERDAM – Van 20-22 maart 2014 vormt Amsterdam RAI het decor van de tweejaarlijkse Dental Expo. Het is alweer de zevende editie van dé ...

Mondzorg in Oekraïne: “30% van de tandartsen heeft Charkiv verlaten”

Sinds ruim anderhalf jaar woedt de oorlog in Oekraïne. Het is moeilijk een beeld te krijgen van hoe het gesteld is met de mondzorg in het land. Dental ...

De drijfveren van de prijswinnaars van de Apollonia Awards

Marijke Westerduim is uitgeroepen tot Tandarts van het Jaar. Tandheelkundestudent van het Jaar werd Bram Sombekke, terwijl de KNMT Mondzorg Award 2025 naar ...

Softwaretool van Dentiva maakt einde aan lege agendaplekken in de tandartspraktijk

Het is één van de meest gehoorde irritaties binnen de tandartspraktijk: lege agendaplekken door laat afgezegde afspraken. Met de nieuwe softwaretool ...

“Mondzorg kan profiteren van gezonde dosis eigenwijsheid”

UTRECHT – Veel volwassenen luisteren nauwelijks (nog) naar hun frisse ideeën en werkelijke verlangens. Een gemiste kans, want juist mondzorgteams die het...

Duurzaamheid hoort ook in de mondzorg

AMSTERDAM – Ook tandartsen en mondhygiënisten hebben de plicht om in hun persoonlijk leven en werk aandacht te besteden aan duurzaamheid. Dat was de ...

Jong talent in de Nederlandse mondzorg

AMSTERDAM – De lichting 2021 van de lijst van 30 jonge talenten die Elsevier Weekblad jaarlijks opstelt is volgens Elsevier bevlogen door idealisme. ...

Beter tanden in de mond dan in de grond

In de nieuwe roman Tandenjager van Auke Hulst rooft zijn hoofdpersoon Vos Jacobsz tanden uit de monden van gesneuvelde soldaten op de slagvelden waar ...