ADELAIDE – De diversiteit van orale bacteriën is bij de mens opvallend sterk afgenomen door de intrede van het boerenleven en, vele jaren later, het fabrieksvoedsel. Dat blijkt uit een onderzoek naar de ontwikkeling van het menselijk gebit gedurende de afgelopen 7500 jaar. Wetenschappers van het Australian Centre for Ancient DNA van de University of Adelaide denken dat veranderingen in het voedingspatroon significant hebben bijgedragen aan het ontwikkelen van chronische orale ziekten in postindustriële samenlevingen.
De wetenschappers hebben bij 34 tanden van prehistorische Noord-Europese skeletten de calculus (gecalcificeerde dentale plaque) verwijderd en daaraan het DNA onttrokken.
De analyse van het DNA van de bacteriën toont aan dat de samenstelling van orale bacteriën veranderde toen mensen een boerenbestaan gingen leiden en een koolhydraatrijk dieet adopteerden. Vis, vlees, bessen en planten werden vervangen door voeding op basis van granen en peulvruchten. Hierdoor nam het aantal schadelijke bacteriën, zoals de Porphyromonas gingivalis en de Tannerella- en Treponema-bacteriën, toe en liep de diversiteit van orale bacteriën terug.
“Toen door de industriële revolutie fabrieksvoedsel met geraffineerde suiker en meel wijd verkrijgbaar werden, nam de diversiteit van orale bacteriën wederom af,” legt professor Alan Cooper uit. Volgens hem en de andere onderzoekers is dat gevaarlijk, omdat daardoor de mond gevoeliger wordt voor verstoringen en ziekmakende bacteriën makkelijker kunnen domineren. Het aantal schadelijke bacteriën dat in de mondholte gingivitis en cariës veroorzaakt, bijvoorbeeld de Streptococcus mutans, nam dan ook toe tijdens en na de industriële revolutie. De enkele en dubbele suikers in geraffineerd voedsel en suiker zijn de voornaamste voedselbron voor bacteriën in het tandplak die het glazuur aantasten.
Skeletten van de eerste boeren vertoonden een reeks pathologieën door veranderingen in het voedingspatroon ten opzichte van de laatste jagers-verzamelaars. Als voorbeeld hiervan noemen de onderzoekers een afname van de gemiddelde lengte en een toename van ziekten als artritis en tuberculose.
“De moderne mond verkeert eigenlijk in een constante staat van ziekte,” concludeert Cooper.
Hoewel het belang van bacteriën voor de menselijke gezondheid in toenemende mate erkend wordt, is er tot nu toe weinig bekend over de invloed van evolutionaire veranderingen op orale bacteriën. Cooper heeft de afgelopen 17 jaar aan het project gewerkt. Dit onderzoek is het eerste dat aantoont dat DNA in dentale calculus over een lange periode overleeft en dat het de orale mondbacteriën tijdens een mensenleven adequaat reflecteert.
De afgelopen decennia werd gedacht dat tandvlees- en kaakbeenontstekingen hebben bijgedragen aan de toename van welvaartsziekten. Omdat nu blijkt dat de bacteriën die deze ontstekingen veroorzaken al bij de introductie van de landbouw in de mond zaten, wordt gedacht dat de tandvlees- en kaakbeenontstekingen niet de oorzaak van de welvaartsziekten zijn, maar een contribuerende factor.
Het onderzoek “Sequencing ancient calcified dental plaque shows changes in oral microbiota with dietary shifts of the Neolithic and Industrial revolutions” is online gepubliceerd in Nature Genetics. (bronnen: Dental Tribune, NRC Handelsblad)
ALKMAAR Het is iets waar elke mondzorgverlener tegenaan loopt en waarvan menig patiënt last heeft: angst voor de tandarts. Bij een deel van die patiënten ...
AMSTERDAM - Een beschermende coating vermindert de aanhechting van bacteriebevattende biofilm op hydroxyapatiet, een belangrijk bestanddeel van tandglazuur....
GREENSBURG, VS – Als een orthodontiepraktijk kort na een behandeling een berichtje stuurt aan een patiënt, rapporteren die minder pijn. Dat ...
NEW DELHI, INDIA — Terwijl de effecten van de klimaatverandering op de algemene gezondheid goed gedocumenteerd zijn, is de invloed ervan op de ...
DUNEDIN, NZ – Duimzuigen is een van de natuurlijke reflexen van een kind. Terwijl langdurig duimzuigen kan leiden tot malocclusie en andere ...
GENÈVE, ZWITSERLAND – De FDI World Dental Federation doet in een persbericht van 24 maart een wereldwijde oproep voor de integratie van mondgezondheid in...
NVM-mondhygiënisten en Elmex startten in september met een online publiekscampagne gericht op ouders met kinderen tot 12 jaar. Om een betere mondgezondheid...
UTRECHT – Voor mensen die niet zo goed Nederlands kunnen lezen, heeft de KNMT de folder ‘Hoe zorg je voor gezonde tanden en kiezen?’ ...
DEN HAAG – Van de volwassenen heeft 16% wel eens last van tand- of kiespijn, zo liet het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) weten in een bericht van...
BOSTON, VS – Onderzoekers hebben onlangs het verband onderzocht tussen licht-gepolymeriseerde, op hars gebaseerde en fluoride-afgevende ...
Live webinar
di. 23 september 2025
4:00 (CET) Amsterdam
Prof. Dr. Rodrigo Reis DDS, MSC, PhD.
Live webinar
wo. 24 september 2025
12:00 (CET) Amsterdam
Live webinar
wo. 24 september 2025
5:00 (CET) Amsterdam
Live webinar
wo. 24 september 2025
7:00 (CET) Amsterdam
Live webinar
do. 25 september 2025
2:00 (CET) Amsterdam
Live webinar
do. 25 september 2025
12:00 (CET) Amsterdam
Live webinar
do. 25 september 2025
7:00 (CET) Amsterdam
Dr. Stuart Lutton BDS, MJDF, MSc Implant Dentistry
To post a reply please login or register