Nieuw bioactief restauratief materiaal op Nederlandse markt

De geschiedenis van Activa begint een jaar of tien geleden. De Amerikaanse fabrikant Pulpdent – die sinds 1947 produceert voor dentale producenten – constateerde dat in de tandheelkunde behoefte was aan een ‘superproduct’ dat alle nadelen van de huidige vulmaterialen ondervangt. Het sleutelwoord daarbij was bioactiviteit, vertelt Larry Clark, hoofd marketing en klinische zaken van Pulpdent, aan Dental Tribune. “De materialen die tot op heden worden gebruikt, hebben weinig met de originele tandstructuur te maken, afgezien van hun vorm en (soms) kleur. Het is de hoogste tijd om met iets beters te komen: een materiaal dat daadwerkelijk een actieve rol speelt in het orale milieu. Het menselijk lichaam zit te wachten op mineralen, niet op nog meer polymeren.”

Bioactief én sterk
Aanvankelijk had Clark geen bijzonder hoge verwachtingen van het nieuwe product, maar gaandeweg veranderde dat. “Toen de eerste onderzoeksresultaten binnenkwamen, waren we erg onder de indruk,” herinnert Clark zich. Uit de laboratoriumtesten van Pulpdent kwam naar voren dat Activa zich inderdaad bioactief gedroeg, maar bovendien minstens zo sterk bleek te zijn als composiet en een zeer hoge buigkracht tot breken had; een niet eerder vertoonde combinatie, aldus de fabrikant.

Het resultaat, de Activa-productlijn die eerder dit jaar op de markt verscheen in de VS en een aantal Europese en Aziatische landen, bevat drie cruciale componenten: een bioactieve geladen kunstharsmatrix, een schokabsorberende met rubber verrijkte kunstharscomponent en reactief glasionomeer-vulmateriaal. “Onze gepatenteerde harsen hebben ons allerlei nieuwe mogelijkheden gegeven,” verklaart Clark de geclaimde bijzondere eigenschappen van het materiaal.

Activa kenmerkt zich als ‘slim’ materiaal door zijn bioactiviteit: de kunstharsmatrix, samen met het hydrofiele karakter, zorgt ervoor dat het materiaal continu reageert op pH-veranderingen in de mond om calcium, fosfaat en fluoride uit te wisselen met de directe omgeving, daarmee bijdragend aan de chemische balans van de tandstructuur. Daarnaast claimt Pulpdent een fraaie esthetiek – mede door de uitstekende polijstbaarheid – en een goede marginale verzegeling, is er geen bonding vereist, is het product radiopaak en bevat het geen bisfenol A, GMA of afgeleiden van bisfenol A. Activa is verkrijgbaar in automixspuiten.

“Te mooi om waar te zijn”
Gevraagd naar de feedback van gebruikers kan Clark zijn enthousiasme nauwelijks verbergen. “De respons was soms te mooi om waar te zijn. Ook al stellen we ons altijd terughoudend op, als je al twee jaar telkens dezelfde feedback krijgt, kun je niet anders dan enthousiast worden.” Volgens Clark zijn gebruikers vooral lovend over het gebruiksgemak, de esthetiek, het ontbreken van gevoeligheid of vlekken en de vele toepassingen in de pediatrische en geriatrische tandheelkunde.

Een fervent gebruiker van Activa is tandarts dr. John Comisi. Hij kwam al in een vroeg stadium met het product in aanraking en heeft daardoor nog tijdens het ontwikkelproces zijn feedback kunnen geven. Nu Activa op de markt is, past Comisi het middel regelmatig toe in zijn praktijk in Ithaca, gelegen in de Amerikaanse staat New York, en treedt hij veelvuldig op als ambassadeur van het product. “Ten opzichte van eerdere materialen die heb gebruikt, presteert Activa buitengewoon,” vertelt Comisi. “Het is het eenvoudigste materiaal waarmee ik gewerkt heb. Bovendien is het erg snel in gebruik, omdat er geen hybride laag of bonding nodig is. Na kortstondig etsen en spoelen kun je Activa aanbrengen in het behandelgebied. De toepassing verloopt heel soepel en degradatie is beperkt vanwege de afwezigheid van een hybride laag.”

Opinieleiders
Hofmeester Dental is al vele jaren de Nederlandse importeur voor Pulpdent, met producten als Pulpdent Embrace en Etch. Toen business development manager Rob Brons zich inlas in Activa, raakte hij naar eigen zeggen meteen geïntrigeerd. “Het grote potentieel voor de Nederlandse markt werd me snel duidelijk. Daarom hebben we besloten Activa hier groot te introduceren,” vertelt Brons, die gecharmeerd is van de bioactiviteit, esthetiek en de prestaties op het gebied van buigkracht tot breken.

Inmiddels zijn de eerste sets in het depot geleverd en kan het product besteld worden. Ook de website www.activabioactive.nl is recente online gegaan. Brons is benieuwd naar de interesse op korte en lange termijn. “Bij sommige producten kun je vooraf een goede inschatting maken van de verwachte afzet. Bij Activa ligt dat anders, omdat het om een compleet nieuwe productcategorie gaat.” Omdat het altijd enige tijd duurt voordat landelijke opinieleiders zich een mening vormen over een product, vermoedt Brons dat het enige tijd zal duren voordat de meer conservatieve tandarts Activa gaat uitproberen.

Hoe reageren Nederlandse materiaalexperts op de introductie van Activa? Dr. Niek Opdam, gespecialiseerd in adhesieve tandheelkunde, benadert het nieuwe materiaal desgevraagd met enige scepsis. “Pas wanneer betrouwbare driejarige klinische resultaten bekend zijn, kunnen we een uitspraak doen of een dergelijk vulmateriaal geschikt is en in welke gevallen,” liet de Ulftse tandarts aan Dental Tribune weten. Volgens Opdam zijn de belangrijkste onderzoeksresultaten afkomstig uit het laboratorium van de fabrikant zelf en is specifiek en onafhankelijk klinisch onderzoek naar Activa vooralsnog niet beschikbaar, getuige een zoekactie op PubMed. Daarom is het in zijn ogen te vroeg om van een 'baanbrekend' materiaal te spreken.

Larry Clark is het niet met deze redenering eens. Volgens de klinisch expert van Pulpdent is er onderzoek verricht naar Activa op onder meer de universiteiten van Boston en Tennessee. Daarnaast zijn in Zuid-Amerika diverse microlekkagetests uitgevoerd. Clark geeft aan dat in Michigan een tweejaarsstudie naar Activa is gestart, maar voor behandelaars die wachten op driejarige resultaten heeft hij weinig begrip. “Ik kan me in mijn recente geheugen geen driejaarsstudie naar een vulmateriaal herinneren, want de meeste fabrikanten passen hun product binnen twee jaar al aan.” Hetgeen overigens illustreert waarom veel tandartsen vasthouden aan producten die al vele jaren in min of meer ongewijzigde vorm op de markt zijn. “Hypes hebben we in de gezondheidszorg niet nodig, wel bewezen materialen en technieken,” aldus dezelfde Niek Opdam in een eerder interview met Dental Tribune.

Ontbrekende schakel
Al met al zal de komende jaren moeten blijken of bioactieve materialen zoals Activa het alomtegenwoordige composiet geleidelijk uit tandartspraktijken zullen doen verdwijnen. Vaak duurt het vele jaren voordat de voor- en nadelen van een vulmateriaal goed gedocumenteerd zijn. Zo duiken ook de laatste jaren nog nieuwe bevindingen op over het in onbruik geraakte amalgaam en komen we over de prestaties en mogelijke risico’s van composiet, vele jaren na de introductie ervan, steeds meer te weten. Op dit moment, kort na de wereldwijde introductie, zal Activa zich voor een grote groep kritische behandelaren nog moeten bewijzen. Zij staan wellicht wantrouwig tegenover de juichende verhalen van de fabrikant en al dan niet objectieve ambassadeurs. Hoe dan ook is het materiaal een interessante nieuwe optie binnen het assortiment aan vulmaterialen in de tandheelkunde.
 

Dit artikel is een verkorte weergave. Lees de volledige reportage over ACTIVA BioActive in de nieuwste editie van Dental Tribune Netherlands Edition, die verschijnt op 22 augustus 2014.