“Veelbesproken Marktscan NZa ondeugdelijk”

Analyse van de door de NZa gebruikte data biedt geen ondersteuning voor de door de NZa gepresenteerde resultaten. Daarom is volgens de VvAA het experiment onterecht stopgezet. Voorzitter Rob Barnasconi van de NMT is verbijsterd. “Dit moet tot op de bodem worden uitgezocht. Als het vertrouwen in de NZa geheel wegvalt, ontstaat er een groot probleem voor zowel patiënten als zorgverleners.” De NZa blijft achter de conclusies uit de Marktscan Mondzorg staan.

Volgens adviesbureau MSNP zijn er fouten gemaakt bij drie van de vier onderzoeksstappen. In het rapport ‘Review Marktscan Mondzorg’ wordt gesteld dat de NZa is uitgegaan van de verzekerde declaraties, waardoor de jeugdmondzorg is oververtegenwoordigd. “Dit hoeft geen probleem te zijn, maar de behandel- en kostenstructuur van de jeugdmondzorg wijkt af van de mondzorg aan volwassenen,” aldus het rapport.

Ook zijn bij het clusteren van losse declaratieregels zowel codes niet meegenomen (niet geteld) als sommige behandelingen niet goed geïdentificeerd. Hierdoor is volgens de NZa bijvoorbeeld bij de wortelkanaalbehandeling bij maar 26% van de patiënten lokale anesthesie toegepast. “We weten echter allemaal dat een verdoving bij zo’n behandeling eerder regel is dan uitzondering,” aldus Edwin Brugman, directeur van de VvAA, in De Telegraaf.

Het rapport concludeert dat de NZa door de combinatie van tekortkomingen in de analyse een onjuist beeld heeft geschetst van de prijsontwikkeling in de mondzorg. De onbewerkte dataset van Famed, waarin zowel verzekerde als onverzekerde zorg vertegenwoordigd is, geeft een duidelijk afwijkende prijsontwikkeling in de mondzorg weer. Daaruit blijkt dat een wortelkanaalbehandeling niet 40,6% duurder geworden, maar juist 1,0% goedkoper is geworden. De prijs van vullingen is niet met 21,8% gestegen, maar met een prijsontwikkeling tussen de 2.8% en de 9.8%, afhankelijk van het wel of niet meetellen van de extra ‘gratis’ verdovingen.

De NZa heeft in april een conceptversie van het rapport ontvangen en meldt dat de conclusies uit de Marktscan Mondzorg overeind blijven. “De conclusies die de onderzoeker trekt in het conceptrapport zijn wat de NZa betreft onvolledig en onjuist.” Volgens de zorgautoriteit doet onderzoeker ir. Bas van den Heuvel van MSNP onjuiste aannames en is hij onduidelijk over de manier waarop hij zijn data selecteert en bewerkt.

De NZa verklaart voor haar marktscan de uitkomsten op basis van de Vektis-data gecontroleerd en vergeleken te hebben met declaratiegegevens van álle factoringmaatschappijen. Die factoringmaatschappijen bieden volgens de NZa gegevens over verzekerde zorg (zoals jeugdmondzorg) en onverzekerde zorg. De onderzoeker meent –volgens de NZa ten onrechte – dat de zorgautoriteit alleen data van verzekeraars (Vektis) heeft bekeken.

De NZa heeft in de marktscan geconstateerd dat tandartsen niet altijd een verdoving in rekening brengen bij een wortelkanaalbehandeling, ondanks dat iedereen waarschijnlijk wel een verdoving krijgt. Maar, beargumenteert de NZa, “We zijn in de rapportage uitgegaan van wat tandartsen gedeclareerd hebben. Als de NZa wél in 100% van de gevallen een verdoving had meegenomen, had dit maar een beperkt effect op de prijsstijging van wortelkanaalbehandelingen gehad.”

De NMT heeft eerder al aangegeven grote vraagtekens te plaatsen bij de conclusies van de NZa. “Begin 2012 moesten de tandartsen gaan werken met nieuwe samengestelde prestaties in plaats van verrichtingen en werden tegelijkertijd de vrije tarieven ingevoerd. Dit heeft een goede vergelijking van de tarieven van 2011 met die in 2012 heel complex gemaakt. De totale kosten van de mondzorg zijn een veel betere indicator,” aldus de NMT. Die kosten voor mondzorg per patiënt zijn in 2012 nauwelijks gestegen ten opzichte van 2011, is volgens de NMT uit onderzoek gebleken.

De VvAA noemt het “zorgwekkend” dat het vertrouwen van patiënten in hun zorgverleners door dergelijke rapporten onterecht wordt ondermijnd. De vereniging hoopt dat minister Schippers van VWS met de NZa en andere stakeholders in overleg zal gaan. “Wij benadrukken dat, in het belang van de vertrouwensrelatie tussen zorgverlener en patiënt, in het vervolg zorgvuldiger moet worden omgegaan met dergelijk onderzoek en dat de NZa daarover in de toekomst genuanceerder zal moeten berichten.” (bronnen: VvAA, NZa, NMT, De Telegraaf)