24/7 tandheelkundige zorg in Tandartsenpost010

Een nietsvermoedende toerist struikelt op zaterdagavond, na flink te hebben doorgezakt in de kroeg, over een Rotterdamse straatklinker. Hij valt op zijn gezicht en verliest daarbij een tand. Wat nu? Doorgaans betekent dit een onwelkome zoektocht naar de praktijk van de in het weekend dienstdoende tandarts, mogelijk in een onbekend deel van de stad. Of neem een binnenvaartschipper uit het oosten van Duitsland die, terwijl hij de haven van Rotterdam in zicht heeft, een stukje van zijn voortand afbreekt. Pas over twee weken is hij thuis en kan hij naar zijn eigen tandarts. Moet hij zich al die tijd behelpen met een scherpe rand in zijn mond?

Goed nieuws voor deze ongelukkige passanten in de tweede stad van Nederland: sinds kort kunnen zij terecht in Tandartsenpost010, een initiatief van de Rotterdamse Tandartsen Vereniging (RTV).

Tijd de grote vijand
De gecentraliseerde kliniek, gevestigd naast de Spoedeisende Hulp in het ErasmusMC, is opgezet als een coöperatie. RTV-leden kunnen deelnemen aan de coöperatie en hun bijdragen, aangevuld met sponsorgeld, zijn gebruikt om de verbouwing en inrichting te financieren. “Daardoor is de kliniek zelfstandig en dat is een groot voordeel,” vertelt Dick Barendregt, tandarts-parodontoloog en secretaris van de Coöperatieve Spoeddienst RTV, aan Dental Tribune. “De post kan een eigen plan trekken, ook binnen de muren van het ErasmusMC. We hoeven ons niet volledig te conformeren aan een grote organisatie.” Zo heeft Tandartsenpost010 vooral voordeel van de vestiging in het ErasmusMC. Patiënten weten het ziekenhuis en daarmee de spoedpost goed te vinden. Gunstig, want bij tandheelkundig trauma is tijd de grote vijand. Daarnaast zijn de lijnen kort met de Spoedeisende Hulp en de MKA-chirurgen. “Zeker bij polytraumatische patiënten is dat erg prettig.”

De spoedeisende tandheelkunde is in meer steden gecentraliseerd, maar slechts op een paar plaatsen is deze 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar, zoals in Rotterdam. Tandartsenpost010 is van negen uur ’s ochtends tot elf uur ’s avonds bemand. De overige uren is er altijd een tandarts per oproep – via een telefooncentrale – beschikbaar. “Rotterdam telt als havenstad relatief veel personen die niet aan een tandartspraktijk verbonden zijn. Scheepslui en andere tijdelijke werklieden in de haven, maar ook toeristen. Voor hen zijn de uren overdag bedoeld,” legt Barendregt uit. Daarnaast richt de RTV zich al sinds zijn oprichting in 1901 op tandheelkundige zorg voor sociaal zwakkeren. “In die lijn leverden sommige RTV-leden al tandheelkundige zorg aan dak- en thuislozen. Die zorg hoeft nu niet meer in de eigen praktijk, maar kan in de nieuwe kliniek binnen de muren van het ErasmusMC.” Bovendien kunnen de uren overdag gebruikt worden voor onderwijs. Studenten kunnen er in de derde jaar van de Masterfase van hun opleiding praktijkervaring opdoen en komen in de kliniek alle aspecten van de spoedeisende hulp in de tandheelkunde tegen.

Misbruik
Bang dat mensen misbruik maken van de ruime openingstijden van de post is Barendregt niet. Patiënten moeten eerst bellen met de telefooncentrale, waar de situatie wordt uitgevraagd. Aan de hand van dit gesprek wordt bepaald of het noodzakelijk is dat de patiënt direct langskomt, of dat hij kan wachten tot hij bij de eigen tandarts terecht kan. “Dat werkt als een goed filter. Zonder telefonische afspraak komen patiënten in principe niet bij ons binnen.” Alleen niet-praktijkgebonden patiënten kunnen voor elke tandheelkundige klacht terecht.

De patiënten worden gezien door een team van collega’s die lid zijn van de coöperatie Tandartsenpost010. Op dit moment bestaat het team uit vijftig tandartsen en ondersteunend personeel, die samen de 720 diensten per jaar vervullen. De spoedpost vervangt het systeem van avond- en weekenddiensten dat de RTV tot eind 2014 had. Niet alleen voor patiënten is dit een verbetering: tandartsen voelden zich soms onveilig wanneer ze bij een avond- of weekenddienst alleen in de praktijk waren. Zeker als ze te maken kregen met agressieve patiënten, of mensen onder invloed. “We krijgen vanuit de Rotterdamse tandartsgemeenschap eigenlijk alleen maar positieve reacties op het openen van de post,” zegt Barendregt. “Mensen kunnen hun diensten afkopen of op de post voldoen. De strikte selectie van patiënten overdag zorgt ervoor dat we niet concurreren.”

Uitdagingen
De post is nu een klein half jaar in bedrijf en Barendregt is erg tevreden over deze eerste periode. “Uiteraard staat veel nog in het teken van opstarten en uitvinden hoe bepaalde zaken werken. Maar het gaat heel goed.” Inmiddels zijn ongeveer 5000 patiënten behandeld bij Tandartsenpost010. De casuïstiek is heel divers: veel trauma’s en kiespijn, maar ook nabloedingen van een behandeling bij de tandarts eerder op de dag. Dat alle typen spoedzorg nu in één kliniek worden gezien, heeft nog een ander voordeel: het vergemakkelijkt het toezicht op de kwaliteit van de spoedzorg. In één centrale post is de kwaliteit beter te borgen dan wanneer elke tandarts in de eigen praktijk spoedgevallen behandelt.

Ondanks de positieve ervaringen van zowel patiënten als de dienstdoende tandartsen die de post bemannen, liggen er nog genoeg uitdagingen voor Tandartsenpost010. “Het is lastig dat de tarieven voor onze spoedzorg gelijk zijn aan de reguliere tandartstarieven,” aldus Barendregt. “Een nacht- of avondtarief zou wenselijk zijn. Daarmee kunnen wij als Coöperatie de hogere/extra kosten dekken voor zaken als het ondersteunende personeel, de beveiliging en de dienstdoende collega’s.” Door de betere toegankelijkheid worden de dienstdoende tandartsen meer opgeroepen voor trauma’s en andere problemen die niet kunnen wachten tot de volgende dag, merkt Barendregt op. Mede daarom is de post nog op zoek naar meer tandartsen die diensten willen draaien. “We werven via advertenties, maar ook door nieuwe RTV-leden bij inschrijving te vragen om eens een aantal diensten mee te draaien. Hopelijk maakt dat ze enthousiast. Het doel is om iets meer dan zestig vrijwilligers te hebben. Dan heeft iedereen tien diensten op de post in een jaar.”

Barendregt ziet de toekomst van de spoedpost positief tegemoet. “De aanloop aan patiënten is goed, zowel overdag als ’s avonds. Het is duidelijk dat Tandartsenpost010 voorziet in een behoefte.”