Grote rol mondhygiënist in signaleren slaapstoornissen

Onderzoek naar slaapstoornissen vond oorspronkelijk binnen de geneeskunde plaats, maar de tandheelkunde manifesteert zich steeds sterker op dit gebied. “We worden nu gaandeweg meer gezien als partners voor universiteiten en onderzoekscentra,” vertelt Aarab, universitair hoofddocent aan ACTA. “Dit is vooral te danken aan obstructief slaapapneu. Dat verschijnsel kan behalve tot problemen in de mond ook leiden tot cardiovasculaire aandoeningen en door het verstoorde slaapritme zelfs tot auto-ongelukken. De industrie is daarop ingesprongen en heeft veel geld gestoken in de ontwikkeling van hulpmiddelen die het probleem moeten ondervangen. Dat helpt om het vakgebied aandacht te geven.”

Obstructief slaapapneu werd in eerste instantie behandeld met Continuous Positive Airway Pressure (CPAP). “Pas toen patiënten aangaven dat ze dat een onprettige behandelwijze vonden, is voor het eerst gekeken naar alternatieven,” licht Aarab toe. Dat heeft geleid tot de ontwikkeling van het Mandibulair Repositie Apparaat (MRA). Bruxisme heeft volgens Lobbezoo altijd al tot het domein van de tandarts behoord, omdat het directe gevolgen heeft voor de kwaliteit van het gebit.

De mondzorg is nog volop bezig om haar positie in de slaapgeneeskunde te bepalen. Volgens Frank Lobbezoo, hoogleraar Orofaciale pijn en disfunctie aan ACTA, ligt hier ook een taak voor mondhygiënisten. “Zij krijgen een serieuze opleiding van vier jaar, dus daarin moet ruimte bestaan voor dit onderwerp. Ook bij hen is kennis over de materie essentieel. Zij hebben meer tijd dan de tandarts voor het gesprek met de patiënt en dus meer gelegenheid om slaapgerelateerde tandheelkundige problemen te signaleren.” Lobbezoo benadrukt dat mondhygiënisten meer de poortwachters van de mondzorg worden en dat de tandarts hierin meer een tweedelijns functie krijgt. “Dan is het ook zaak dat ze kennis van zaken hebben en weten wanneer ze de patiënt naar de huisarts moeten verwijzen.”

Wanneer een patiënt prikkelbaar reageert is het zaak dat de mondhygiënist doordenkt: is de patiënt slaperig of depressief? Dit zou volgens Lobbezoo immers kunnen wijzen op obstructief slaapapneu. De huisarts zou in dit geval geïnformeerd moeten worden. Aarab benadrukt dat ook de tandarts hiervan moet weten, aangezien behandelaars elkaar op de hoogte moeten houden. “Verder moet de mondhygiënist ook de medische behandelmogelijkheden voor slaapstoornissen kennen. De patiënt kan beginnen over MRA of CPAP en dan moet de mondhygiënist wel weten waarover hij het heeft.” Die kennis is ook belangrijk, omdat die medische behandelmogelijkheden bijwerkingen kennen. Zo verandert MRA de gebitsstand en kan het bijvoorbeeld leiden tot een grotere speekselproductie.

Tijdens de QP-dag ‘Wake-up call: slaapgeneeskunde is een blijvertje’ op zaterdag 2 november 2019 worden mondhygiënisten door experts volledig bijgepraat over slaapgeneeskunde. Meer informatie op www.qualitypractice.nl.

Labels: