DT News - Netherlands - Microplastics zijn een onzichtbare bedreiging voor patiënten en behandelaars

Fraser Macdonald, DTI

wo. 12 november 2025

Bewaar

WASHINGTON, VS – Plastic is overal aanwezig in de moderne tandheelkundige zorg. In composietvullingen tot aan wegwerpbare afzuigmondstukken. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat microplastics – minuscule deeltjes kleiner dan 5 mm – niet alleen het milieu vervuilen, maar ook risico’s kunnen geven voor de gezondheid. De tandheelkunde, die al lang afhankelijk is van op kunststof gebaseerde materialen, ligt onder een vergrootglas nu onderzoekers en actievoerders zich afvragen hoe deze deeltjes van de tandartsstoel in het ecosysteem terechtkomen.

Een recent artikel in The Atlantic laat zien hoe groot de uitdaging is. Microplastics zijn in het dagelijks leven bijna onvermijdelijk geworden, en de tandheelkunde vormt daarop geen uitzondering. Hoewel kunststofmaterialen een revolutie teweeg hebben gebracht in restauratieve technieken, verspreiden ze ook microscopisch kleine deeltjes tijdens routineprocedures, zoals bij boren of polijsten van composieten. Via afvalwater van tandartspraktijken komen deze deeltjes in rivieren en oceanen terecht, waar ze tientallen jaren blijven. Nog verontrustender is dat er aanwijzingen zijn dat microplastics in de bloedbaan en organen van mensen terechtkomen. Dat roept vragen op over beroepsmatige blootstelling voor tandheelkundige teams en risico's voor patiënten.

Wetenschappelijk onderzoek maakt steeds duidelijker wat de omvang is van het probleem. Een in 2024 in Ecotoxicology and Environmental Safety gepubliceerd onderzoek analyseerde veelgebruikte tandheelkundige materialen en ontdekte dat composieten op basis van hars en afdrukkunststoffen onder spanning meetbare hoeveelheden microdeeltjes afgeven. De onderzoekers concludeerden dat zelfs gevestigde restauratiemethoden onbedoeld kunnen bijdragen aan het microplasticprobleem – een bevinding die de urgentie onderstreept van de ontwikkeling van alternatieve materialen of verbeterde afvalbeheerssystemen.

Een andere onderzoekslijn, gerapporteerd in het World Academy of Sciences Journal, heeft de biologische effecten van blootstelling aan microplastics onderzocht en beschrijft de rol van microplastics in de tandheelkunde als een stille invasie. Laboratoriumstudies suggereren dat deze deeltjes ontstekingen, oxidatieve stress en aantasting van cellen kunnen veroorzaken, hoewel het klinische belang voor de tandheelkunde nog wordt onderzocht. Voor behandelaars is de zorg tweeledig: potentiële gezondheidsrisico's voor patiënten en beroepsmatige blootstelling voor tandheelkundige teams die dagelijks met op polymeren gebaseerde instrumenten en materialen werken.

Ook campagnevoerders laten van zich horen. Plastic Pollution Coalition heeft onlangs een overzicht gepubliceerd van kunststoffen in de tandheelkunde, waarin de aandacht wordt gevestigd op wegwerpartikelen zoals handschoenen, maskers en sterilisatiezakjes. Hoewel infectiepreventie terecht voorop blijft staan, dringt het rapport er bij tandheelkundige professionals op aan om plasticvrije oplossingen te onderzoeken wanneer deze veilig en praktisch zijn. Herbruikbare oplossingen, een betere scheiding van afvalstromen en innovatie met biomaterialen zijn de strategieën die worden gepromoot.

Het debat over microplastics bevindt zich in de tandheelkunde nog in een vroeg stadium, maar de koers is duidelijk: van de sector wordt verwacht dat zij rekening houdt met haar bijdrage aan plasticvervuiling. Voor tandheelkundige professionals ligt de uitdaging in het vinden van een evenwicht tussen klinische excellentie en verantwoordelijkheid voor het milieu, zodat de toekomst van de mondgezondheid niet ten koste gaat van de ecologische en gezondheid van mensen op de lange termijn.

To post a reply please login or register

VGerelateerde artikelen

“Endo’s zijn voor mij een soort zen-activiteit”

Sinds maart 2018 mag Ellemieke Hin zich voorzitter noemen van de Nederlandse Vereniging voor Endodontologie (NVvE). Een nieuwkomer was de ...

Ridge preservation - de voordelen voor patiënt en behandelaar

Recent onderzoek van Cardaropoli et al.1 concludeert dat ridge preservation technieken met Geistlich Bio-Oss® Collagen en Geistlich Bio-Gide®, ...

‘Bij- en nascholing moet voorwaarde zijn voor herregistratie’

HOUTEN – Bij- en nascholing zou voor alle tandartsen een voorwaarde moeten zijn voor BIG-registratie. Dat vindt bijna driekwart van de ...

“Patiënten zijn veeleisender geworden”

De televisiekijker wordt anno 2013 overstelpt door dentale makeovers, maar voor prof. dr. Joost Roeters blijft de wens van de patiënt centraal staan. ...

Initiatief voor lokale tandtechniek wil duurzaam en betaalbaar zijn

UTRECHT – Recent richtten tandartsen Klaas Kaptein en Duco Hooykaas hun nieuwe bedrijf De Nederlandse Kroon op. Hiermee willen ze betaalbare, in Nederland...

Initiatief voor lokale tandtechniek wil duurzaam en betaalbaar zijn

UTRECHT – Recent richtten tandartsen Klaas Kaptein en Duco Hooykaas hun nieuwe bedrijf De Nederlandse Kroon op. Hiermee willen ze betaalbare, in Nederland...

Blokplanning: zin, onzin en een goede start

Kaakchirurg Baucke van Minnen: “Als behandelaar zit je soms in een bubbel, omdat alles voor jou logisch en duidelijk is”

Dubbelinterview arts-patiëntrelatie Dr. Baucke van Minnen is mka-chirurg en werkt sinds 22 jaar in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Een ...

Nieuw apparaat signaleert ‘onzichtbare tandplak’ en tandbederf

LIVERPOOL – Wetenschappers van de Universiteit van Liverpool hebben een prijs gewonnen voor een apparaat dat vroeg tandbederf en plaque kan waarnemen,...

“Sensitiviteit en rust vanuit behandelaar vereist”

De afgelopen vijftien jaar kreeg GZ-psycholoog en orthopedagoog Henk Algra de kans om zich te verdiepen in de mondzorg voor ‘bijzondere patiënten’, ...

Opleiding

Live webinar
wo. 3 december 2025
2:00 (CET) Amsterdam