Onderzoek glazuurhypoplasie duidt op gendergelijkheid

De onderzoekers vergeleken de gezondheid van mannen en vrouwen van de afgelopen 1000 jaar met behulp van gegevens verzameld uit oude tanden en skeletten. Het onderzoek was gebaseerd op Europese gegevens van het Global History of Health Project, dat data bevat van onderzoeken naar menselijke skeletten afkomstig uit meer dan honderd Europese archeologische sites van de afgelopen 2000 jaar.

Vooral de tanden werden uitvoerig bestudeerd. “We hebben vooral naar gebitselementen gekeken, omdat deze meer informatie kunnen onthullen dan andere menselijke resten,” vertelt dr. Jörg Baten, hoogleraar Economische Geschiedenis aan de universiteit. “De voedselgewoonten van mannen en vrouwen tijdens de kindertijd kan worden afgelezen aan de hand van hypoplasie. In het gebit duiden horizontale lijnen op de tanden op ernstige ondervoeding en een slechte gezondheid tijdens de kindertijd aan.”

“Onze hypothese was dat meisjes en vrouwen die minder voedsel en zorg zouden ontvangen dan de mannen binnen die samenleving, meer glazuurschade zouden hebben,” vertelt dr. Laura Maravall, postdoctoraal onderzoeker aan de universiteit. “De mate waarin de waarden verschillen tussen mannen en vrouwen is daarom ook een maat voor gelijkheid binnen de bevolking.” Het nauwe verband tussen de frequentie van glazuurschade en de algemene gezondheidstoestand werd aangetoond door de overeenkomstige dijbeenderen te meten. De lengte van het dijbeen geeft informatie over de lengte. Die is relatief groter bij mensen met een goede gezondheid en een goed dieet.

Het onderzoek wees uit dat Scandinavische vrouwen in de afgelegen landelijke gebieden relatief goede gezondheids- en voedingswaarden hadden tijdens het Viking-tijdperk – in de late 8e tot 11e eeuw – en de middeleeuwse periode daarna. Het gelijkheidsvoordeel voor Scandinavische vrouwen is 0,8, terwijl dit in de rest van Europa meestal rond de 1,2 ligt. Hieruit blijkt dat de huidige hoge gendergelijkheid al prioriteit had tijdens de middeleeuwen. Volgens onderzoekers lijkt deze grotere gendergelijkheid geleid te hebben tot een positieve ontwikkeling op lange termijn voor de samenleving als geheel.

“We hebben ons op dit onderwerp gericht, omdat we de langetermijntrends van gendergelijkheid willen begrijpen en willen weten wat dit betekent voor economische groei,” verklaart Baten. “Er is een groot economisch debat gaande over de vraag of gendergelijkheid economische groei veroorzaakt of dat gendergelijkheid slechts een bijproduct is van economische groei. Als we naar arme regio’s kijken in vroege tijden – zoals Scandinavië – kunnen we door middel van deze belangrijke casestudy de opvatting dat gendergelijkheid economische groei veroorzaakt, ondersteunen.”

Het onderzoek, getiteld ‘Valkyries: Was gender equality high in the Scandinavian periphery since Viking times? Evidence from enamel hypoplasia and height ratios’, werd in augustus 2019 gepubliceerd in Economics and Human Biology.

Labels: