Quality Practice sluit seizoen af met gevarieerde themadag

Technologie en de toekomst
De dag begon met ‘Technologie en de toekomst van de tandheelkunde’. Spreker dr. Joerd van der Meer was de eerste om te erkennen dat de toekomst voorspellen niet meevalt. Toch is van veel recente innovatie duidelijk dat deze een grote invloed zal hebben op de tandheelkunde van morgen.

Belangrijk om te weten is volgens Van der Meer dat veel digitale toepassingen die tot op heden vooral door enthousiastelingen zijn opgepakt, het punt bereiken waarop ze ook voor de gemiddelde mondzorgpraktijken rendabel worden. Zowel voor 3D-scanners als –printers lijkt op het gebied van prijs, snelheid en geleverde kwaliteit het tipping point bereikt. De Zwolse tandarts-endodontoloog verwacht de komende jaren dan ook dat deze technologie in versneld tempo in de Nederlandse praktijk gaat doordringen. 3D-printers werken vergeleken met enkele jaren geleden veel sneller, ze zijn goedkoper en er wordt veel minder materiaal verspild. Wie geen 3D-printer in de eigen praktijk heeft staan, kan dit printwerk bijvoorbeeld outsourcen naar de tandtechnicus.

Iets vergelijkbaars geldt voor CBCT-scanners. Die worden minder duur en er komt steeds minder straling bij vrij. Daarnaast zal ook MRI zijn intrede doen in de tandheelkunde, al kan dit nog een jaar of vijftien duren. Verder zal de scanner die door de gingiva heen kan kijken erg waardevol zijn in de toekomstige praktijk.

Daar zal het zeker niet bij blijven, volgens Van der Meer, die zijn presentatie opluisterde met veel interessant en vermakelijk beeldmateriaal. Niet alleen de technologische hulpmiddelen veranderen, ook het beroep van tandarts zelf. Was handvaardigheid voorheen een belangrijke competentie voor de tandarts, in de toekomst wordt diezelfde tandarts vooral de specialist die de fijngevoelige apparatuur in zijn praktijk moet managen. Veel automatisering is immers al méér dan een stip aan de horizon. Door machine learning kan de computer over niet al te lange tijd consulten voor zijn rekening nemen en zelfstandig doorverwijzen. Bovendien wennen we eraan dat robots ons steeds meer werk uit handen nemen – en doorgaans nauwkeuriger dan wij dat kunnen. Toch, relativeert Van der Meer tot besluit, zal de robottandarts nog even op zich laten wachten. De robotassistente daarentegen zal al eerder zijn (of haar?) intrede doen.

Voorkomen van klachten en geschillen
De Wkkgz verplicht zorgaanbieders een klachtenregeling te hebben en aangesloten te zijn bij een geschilleninstantie. Spreker en jurist Joan van de Ven (KNMT) besprak in de tweede lezing de verschillende typen klachten die in de praktijk voorkomen. Zij adviseerde bij een klacht te allen tijde te proberen de situatie eerst in goed overleg met de patiënt op te lossen. Dit blijkt vaker mogelijk te zijn dan veel behandelaars denken, ook al vergt het soms het nodige geduld en doorzettingsvermogen om de situatie te de-escaleren.

Als de beide partijen er echt niet uitkomen, zijn er tegenwoordig diverse ‘laagdrempelige’ mogelijkheden voorhanden: een tuchtklacht, een civiele claim of laagdrempelig klagen op grond van de Wkkgz. In veel gevallen komt er via deze tussenwegen een oplossing in zicht: van de 435 in 2018 door de KNMT in behandeling genomen klachten, zijn er 305 opgelost voor of via bemiddeling. Pas als alle andere wegen zijn doodgelopen, komt de Geschilleninstantie Mondzorg in beeld. Voor de tandarts kan dit een kostbare exercitie worden, al betaalt de KNMT voor haar leden de proceskosten (ongeveer € 2.500) bij een ongegrond verklaarde klacht.

Vanuit de zaal werd goed geraden waar de klagers bovengemiddeld vandaan komen. 45% van de klachten komt uit Noord- of Zuid-Holland en 42% van de klagers is tussen 40 en 60 jaar. Daarnaast is bekend dat vrouwen aanzienlijk meer geneigd zijn een klacht in te dienen dan mannen. Van de 21 in 2017 door de Geschilleninstantie Mondzorg behandelde zaken werden er 4 gegrond en 17 ongegrond verklaard.

Een klacht oplossen is mooi, maar Van de Ven benadrukte dat het uiteraard nog mooier is als klachten worden voorkomen. Daarvoor gaf zij een aantal adviezen, waaronder:

• Gebruik begrijpelijke taal bij het voorlichten van de patiënt
• Controleer of de patiënt de informatie heeft begrepen
• Wees duidelijk en realistisch over de uitkomst van een behandeling
• Neem alle uitingen van onvrede serieus, al lijken ze voor de behandelaar onterecht
• Evalueer ontvangen signalen en klachten

Anti-bacteriële behandeling van parodontitis
Prof. dr. Egija Zaura en prof. dr. Bruno Loos deden in hun gezamenlijke voordracht een vurig pleidooi voor terughoudend antibioticagebruik. Als we op deze voet verder gaan, zal antibioticaresistentie in 2050 zelfs doodsoorzaak nummer één worden, waarschuwt Zaura. Het toedienen van antibiotica verstoort de bacteriepopulatie in het lichaam en werkt bovendien resistentie in de hand. Genoeg reden om de middelen zeer behoedzaam voor te schrijven, ook in de mondzorg. Hoewel Nederland het op dit vlak beter doet dan veel andere landen, wordt bij ons bijvoorbeeld te vaak gekozen voor preventieve antibiotica bij implantaatbehandelingen. Ook bij parodontitis worden tot op heden de middelen vaak ingezet. Hun voordeel is weliswaar significant aangetoond, maar het is de vraag of dat voordeel ook klinisch relevant is, omdat het zo klein is.

Het gebruik van antibiotica in de parodontologie verdwijnt dan ook steeds meer uit beeld, constateert Loos. In plaats van te focussen op het elimineren van bacteriën, adviseert hij de aandacht te verleggen naar ‘immuunfitness’: het voorkomen van een abnormale gastheerreactie op de biofilm. Waar vroeger de biofilm bestreden werd, wordt nu het verbeteren van immuunfitness als effectiever beschouwd, zoals stoppen met roken, voldoende inname van vitamine C en D, het bestrijden van overgewicht en het onder controle houden van diabetes.

De andere voordrachten tijdens deze dag gingen over vitaliteit en ontpillen, endodontologie in de toekomst en IT Security in de praktijk.

Nieuw QP-seizoen
De thema’s van het nieuwe seizoen van Quality Practice zijn recent bekendgemaakt en zijn hier te vinden. Behalve een volledig lidmaatschap zijn ook een abonnement op het nascholingstijdschrift en het bezoeken van afzonderlijke themadagen mogelijk.

Labels: