‘Wees er op tijd bij, dan worden boor en spuit overbodig’

‘De Nieuwe Tandarts’, wie is dat precies? Wat kenmerkt hem of haar?
De Nieuwe Tandarts is iemand die openstaat voor verandering en vernieuwing. Iemand die het idee van lifelong learning omarmt, zijn eigen handelen toetst, daar kritisch naar blijft kijken en zoekt naar optimalisatie. Met De Nieuwe Tandarts willen we een platform zijn voor tandartsen die werken volgens duurzame methodes gebaseerd op preventie. De Nieuwe Tandarts neemt voldoende tijd en ruimte om uit te leggen dat de patiënt een bepaalde ziekte heeft, waar hij zelf invloed op kan uitoefenen. En biedt de patiënt de kans hiernaar te handelen. Pas daarna wordt gekeken of curatief behandelen nodig is.

Waarom is het volgens u tijd voor een platform voor een nieuw soort tandarts?
Omdat ik genoeg tandartsen ken die het verschil willen maken met hun inspirerende, vernieuwende ideeën. Begrijp me niet verkeerd: de mondzorg in Nederland is supergoed, en tandartsen doen elke dag al heel veel goede dingen. Maar met ons platform willen we tandartsen bij elkaar brengen die bereid zijn anders te werken dan hen ooit geleerd is, om het slimmer te doen dan we gewend zijn. En dit alles in de richting van preventie. Al meer dan een decennium willen we deze kant op, niet alleen in de mondzorg, maar in de gehele zorgsector. Dat komt echter lastig van de grond, mede omdat we traditioneel geschoold worden. We studeren ‘Tandheelkunde’ terwijl de nadruk al lang niet meer op het ‘helen’ zou moeten liggen: ik zou het liever ‘Tandkunde’ noemen. We moeten het meest uitgevoerde ‘kunstje’ – het maken van een vulling – heroverwegen, nu we weten dat deze gemiddeld maar tien jaar meegaat. Richt je als tandarts liever op het veranderen van gedrag van de patiënt, zodat je daarmee samen ‘manager’ wordt van ziekten als cariës of parodontitis.

Preventie is al jaren een ‘hot topic’. Wat moet ervoor zorgen dat de tandarts daadwerkelijk de prioriteit gaat leggen bij preventie?
Ik denk dat veel van het huidige handelen wordt bepaald door het idee ‘follow the money’. Daarom zou er financiering moeten komen die meer gestoeld is op het belonen van effectieve preventie. Dat is ingewikkeld, want dan gaat het over een beslisniveau waarop wij het als tandartsen niet voor het zeggen hebben. In het oude China werd de geneesheer enkel betaald wanneer iemand gezond was. Wanneer iemand ziek werd, kreeg de geneesheer juist níét uitbetaald. Dat model vind ik heel inspirerend. Maar voor nu proberen wij met ons platform tandartsen te inspireren tot preventie, door creatieve ideeën en tools met elkaar uit te wisselen.

Kunt u een voorbeeld geven van zo’n creatief idee?
Denk bijvoorbeeld aan ToothCamp; het initiatief van Ira van Eelen, een van de medeoprichters van De Nieuwe Tandarts. Als moeder van een puber organiseert zij schoolreisjes waarbij achtstegroepers op een speelse manier geïnformeerd worden over mondgezondheid. Een ‘Nieuwe Tandarts’ kan hierdoor geïnspireerd raken om kinderen en pubers in de praktijk goed te informeren, zodat ze zelf gemotiveerd worden om hun mond heel te houden. En van de creatieve manieren waarop Ira en haar vrijwilligers richting kinderen communiceren, kunnen tandartsen ook veel leren. Ik denk dat communicatie enorm krachtig is in het bereiken van je preventieve doelen.

 

Het platform De Nieuwe Tandarts is voorstander van niet-invasieve mondzorg. Maar sommige tandartsen werken al jaren minimaal-invasief. Dat is toch niets nieuws?
Dat klopt, het concept minimaal-invasief is niet nieuw. Het is ook branding: met de naam De Nieuwe Tandarts willen we innovatieve tandartsen aanspreken die kansen zien om het anders te doen. Wat voor mij interessant is en nieuw, is om als tandarts effectief te werken zonder boor of verdoving. Ik doe al dertig jaar mijn werk met boor en spuit, bij een kleine, kwetsbare doelgroep van kinderen. Maar de laatste tien jaar pas ik technieken toe, zoals de Hall-techniek of het gebruik van zilverdiaminefluoride, waarbij ik zo veel mogelijk zonder die boor en verdoving werk. Het geeft mij energie en dankbaarheid om het anders te doen dan ik heb geleerd, want ik zie in de praktijk dat het werkt. Als je er op tijd bij bent om de ziekte tandbederf te diagnosticeren, kun je met 95% zekerheid iemands mond gezond houden zonder boor of spuit. Daarbij is het vooral belangrijk dat patiënten tijdig bij je komen: motivatie is heel belangrijk.

De term ‘Nieuwe Tandarts’ suggereert dat er ook een ‘Oude Tandarts’ bestaat. Iets dat sommige tandartsen mogelijk tegen het zere been is.
We willen zeker geen aanstoot geven op die manier. Ik geloof in verandering. De naam ‘De Nieuwe Tandarts’ vind ik prikkelend, en bovendien in lijn met ‘De Lieve Tandarts’, het bemiddelingsplatform tussen patiënten en erg klantvriendelijke en geduldige tandartsen.

U bent zelf tandarts-pedodontoloog. Is er een verschil tussen ‘De Nieuwe Tandarts’ voor volwassenen en voor kinderen?
Nee, het platform De Nieuwe Tandarts is er voor iedere tandarts die zijn vernieuwende en eigenwijze ideeën wil delen. Ongeacht of je werkt in de volwassenen-, ouderen- of jeugdzorg.

Wat kan de algemeen-practicus beter doen op het vlak van kindertandheelkunde?
Ik krijg vaak de indruk dat mondzorgverleners bang zijn voor het behandelen van kinderen, omdat ze vrezen een kind te traumatiseren. Dat is niet nodig. Het is voor kinderen belangrijk om duidelijk te zijn. En het is belangrijk de tandartsstoel veilig te maken voor kinderen. Verder moeten mondzorgverleners zich bij kinderen met name bezighouden met het diagnosticeren van cariës. Wanneer je cariës tegenkomt, is het van belang de ziekte te parkeren. Sterker nog: zorg dat je patiëntje en zijn ouders dat gaan doen. Maak ze eigenaar van het probleem, terwijl je hen strak begeleidt. Heel belangrijk is om te volgen of ouders en kinderen wel regelmatig terugkomen. Ik geloof in nieuwe technieken, zoals het gebruik van smartphones. Maak het visueel door ouders via WhatsApp een foto te laten sturen van een gaatje of een “kiespijnkies”. Sommige van mijn patiëntjes moeten een uur reizen naar onze kliniek in De Bilt. Als ik het op deze manier kan monitoren, bespaart dit iedereen tijd en moeite.

U behandelt in uw kinderkliniek regelmatig kinderen onder narcose. Is dit een teken dat preventie heeft gefaald?
Zeker, voor 100%. Nou ja, dat is iets te stellig, want ik kom in de kliniek ook ouders met kinderen tegen die heel verstandig handelen, maar gewoon pech hebben. Bijvoorbeeld omdat kinderen een lichamelijke of geestelijke beperking hebben, die het moeilijk maakt de mond gezond te houden. Dat ik die groep onder narcose toch kan behandelen in onze kliniek, daar ben ik heel trots op. Al zullen genoeg mensen mij een commerciële tandarts noemen, die te veel geld verdient met het oplappen van melkgebitjes onder narcose. Ik begrijp die gedachten; het is inderdaad vreselijk dat we ons werk moeten doen. Het is ontzettend kostbaar en de roestvrijstalen kronen die ik plaats zijn bovendien lelijk. Ik meen oprecht dat ik hoop mee te maken dat het niet meer nodig zal zijn om kinderen onder narcose te behandelen.

Op 9 oktober 2020 organiseert u met het platform De Nieuwe Tandarts voor het eerst een congres. Naar welke spreker kijkt u persoonlijk uit?
Ik denk dat alle sprekers een heel sterk verhaal hebben. Iedereen is een waardevolle toevoeging. Bovendien is het geen commercieel initiatief, iedereen komt onbezoldigd spreken. Zonder iemand tekort te doen, kan ik zeggen heel blij te zijn met Alexander Tolmeijer (medeoprichter Dentiva) als spreker. Hij is een ontzettende veranderaar, met een verhaal dat aantoont dat je als preventief werkende tandarts ook gewoon een gezonde praktijkvoering kunt realiseren. Wellicht wordt nog steeds te weinig preventief gewerkt omdat men denkt dat er geen geld mee te verdienen valt. Terwijl dat onzin is. Met een uurtarief van 156 euro mag ik een uur lang met iemand praten over hoe hij thuis beter voor zijn mond kan zorgen. Ik voel me daarmee de koning te rijk! Alexander vertelt op het congres hoe iedere praktijk, zonder invasief te werken, toch rendabel kan zijn. Een cruciaal onderwerp, omdat het voor iedere ondernemer concreet wordt wanneer het over geld gaat.

Wat hoopt u dat aanwezigen vooral zullen meenemen van dit congres?
Begeisterung, energie, inspiratie. En plezier ook! Ik denk we een ontzettend leuk vak hebben en het binnen ons vakgebied al ongelooflijk goed doen. Maar het wordt denk ik nog leuker als we vernieuwende ideeën kunnen uitwisselen. Het concept van het congres is ook vernieuwend. Op het congres brengen we allerlei gremia - zoals universiteiten, het Ivoren Kruis, zorgverzekeraars en mondzorgverleners - bij elkaar. Presentaties duren niet langer dan een half uur en met behulp van een panel zullen we het heel interactief maken voor het publiek. Met ons congres willen we aandacht voor de veranderaars in mondzorgland. Ik ben hoopvol dat dit de in de mondzorg gewenste verandering een versnelling geeft.

 

Meer informatie over De Nieuwe Tandarts en het congres dat op 9 oktober plaatsvindt, is hier te vinden.

Labels: