“Bij ACTA is altijd goed onderwijs gegeven”

Elsbeth Kalenderian is weer terug in Nederland, na een periode van 38 jaar in de Verenigde Staten. Haar Amerikaanse verleden is te horen in hoe ze praat – veel Engels, licht accent – maar ook in invloeden van haar eerdere leidinggevende functies aan onder meer de Harvard School of Dental Medicine en de School of Dentistry at the University of California at San Francisco (UCSF). Haar carrière in wat ze zelf ‘leadership and management met veel onderzoek erbij’ noemt, leidde uiteindelijk naar het decanaat aan ACTA.

Al vrij vroeg in haar carrière wist Kalenderian al dat ze uiteindelijk een leidinggevende functie wilde bekleden. “Daardoor ben ik steeds meer gericht ervaring gaan opdoen binnen het management en leiderschap en voelde ik me bekwaam om te solliciteren op deze functie. Ik heb door de jaren heen toch wel bewust naar deze academische leidinggevende functie toegewerkt.”

Kalenderian heeft daarbij ook altijd veel plezier gehad in lesgeven en hier ook onderzoek naar gedaan. Een deel van haar wetenschappelijke publicaties gaat over ‘verschillende effectieve manieren van lesgeven’ en ‘waarom zijn leiderschap en management belangrijke vakken om te leren?’. Kalenderian: “Dit doe ik aan de hand van dynamisch lesgeven, waarbij tijdens de les wordt gewerkt en de studenten dus lerend werken, vergelijkbaar met het concept van Team Based Learning dat nu bij ACTA is geïntroduceerd.”

Even terug naar het begin: waarom ging u Tandheelkunde studeren?
Als kind deed ik veel met mijn handen: breien, borduren, handwerken. Ik wilde aanvankelijk verpleegkundige of arts worden, maar mijn vader suggereerde of ik niet tandarts wilde worden, omdat ik zo veel met mijn handen bezig was. Toen heb ik een paar dagen meegelopen met een vriendin van mijn ouders die tandarts was en dat vond ik hartstikke leuk. Zo was de keuze snel gemaakt.

Wat zijn volgens u de grootste uitdagingen voor de tandheelkundeopleidingen?
Een van de grootste uitdagingen in de tandheelkunde is wat we noemen ‘working at the top of your license’. Dat betekent: wat doe ik als tandarts en wanneer stuur ik door naar de mondhygiënisten, specialisten of gedifferentieerde tandartsen? In de VS is het een politiek spel geworden, waarbij op plekken waar een tekort aan tandartsen is, veel meer wordt verwezen naar mondhygiënisten, terwijl in de grote steden de tandartsen het meeste zelf willen doen. Ik vraag me af of het niet beter is om als tandarts het behandelplan op te stellen met de patiënt, specifieke behandelingen zelf te doen waar wij zelf de specifieke expertise in hebben en de rest verwijzen naar interdisciplinaire collega’s en zo een efficiënt zorgteam vormen. Zeker voor studenten is dit een interessante kwestie om over na te denken. Wil je later zo veel mogelijk zelf doen of ben je liever vooral de diagnosticus en teammanager en delegeer je een gedeelte van de zorg naar interdisciplinaire collega’s?

Een andere grote uitdaging is dat we meer richting volledige preventie moeten gaan. Dat betekent dat er ander werk is voor de tandarts – en dat heeft weer invloed op de declaraties omdat preventie (nog) niet voldoende financieel gewaardeerd wordt. Glazuurcariës is vaak nog te herstellen door middel van fluoride en goede mondhygiëne voordat we er actief in hoeven te boren.

Als laatste vind ik het een grote uitdaging om alle tandheelkundige hulp beschikbaar te maken voor iedereen. En de juiste zorg niet alleen beschikbaar is voor degene die het kunnen betalen. Wanneer je een behandeling niet kunt betalen en je niet verzekerd bent, is het mogelijk dat je kies er moet worden uitgetrokken. Maar bij een ontsteking in het nagelbed wordt je vinger toch ook niet meteen geamputeerd? Het is een raar idee dat niet iedereen recht heeft op de beste mondzorg.

Wat voor invloed hebben deze uitdagingen voor de opleidingen Tandheelkunde?
Bij UCSF bijvoorbeeld is er specifieke aandacht in het klinische curriculum rond preventieve mondzorg, maar dat is nog niet zo bij alle tandheelkundige opleidingen. Daarbij zien we dat elementen met diepe fissuren vaak snel van een sealant worden voorzien, terwijl naar mijn mening het cariësrisico ook eerst moet worden ingeschat. Er is meer gesprek nodig over wat de juiste preventieve zorgaanpak moet zijn per patiënt, waarbij locatie – i.e. stad of platteland – ook een rol speelt.

Wat betreft de laatste uitdaging die u noemde: zou u mondzorg in de basisverzekering opgenomen willen zien?
Algemene gezondheid is opgenomen in de basisverzekering, dus waarom zou de mond daar niet bij horen? In de VS vonden tandartsen het lang geleden slim om tandheelkundige zorg niet in de basisverzekering op te nemen, want dan konden ze meer geld verdienen en dat is ze goed gelukt. Maar dit is helaas niet ten goede gekomen aan de algemene mondgezondheid, behalve bij de mensen die het kunnen betalen. In Nederland moeten we misschien met kleine stappen beginnen om mondzorg uit te breiden in de basiszorg. Kindertandheelkunde zit er nu wel in, maar we kunnen misschien kijken naar verlenging van die groep tot 23 jaar, algemene preventieve mondzorg voor volwassen, of geriatrische tandheelkunde als voorbeelden.

Wat vindt u sterke eigenschappen van ACTA?
Een hele hoop. Het is een heel sterke organisatie en staat niet voor niets in de top 3 world ranking van QS. Ten eerste is het een compassionate, interpersonal, friendly organisation. Mensen zijn aardig, ze zeggen goedemorgen, ze kijken je aan, daar word je blij van. Ik ben bij organisaties geweest waar dat niet zo is. Daarnaast is ACTA ontzettend goed in onderzoek: hoogstaand, ethisch, belangrijk, waardevol, relevant onderzoek. Ondanks het feit dat we een heraccreditatie moesten ondergaan, is er altijd goed onderwijs gegeven. Dat lijkt af en toe een beetje vergeten. Je krijgt gewoon een goede opleiding hier. Als je afstudeert, weet je dat je – wat wij noemen – een ‘safe beginner’ bent: een goede beginnend tandarts die goede zorg zal verlenen. Er zijn overal mogelijkheden voor verbetering, en het feit dat we de heraccreditatie succesvol hebben afgerond is daar een goed teken van.

Heeft u al een beeld van wat u zou willen verbeteren?
Nee, mijn job is om de eerste drie maanden hier goed te luisteren en mensen te vragen: wat is goed, wat wil je houden, waar zitten knelpunten, wat zou je beter willen maken, wat zijn je wensen? Ik wil eerst even aftasten. Waar ik me vandaag aan ergerde, is misschien over drie weken al helemaal niet meer belangrijk. Wat ik wel ontzettend leuk vind, is dat dit een samenkomen is van twee universiteiten, met een grote dynamiek. Ik kan opinies krijgen en gevoed worden van twee kanten, dat is alleen maar waardevol.

Studenten ervaren soms prestatiedruk en faalangst en de coronacrisis heeft het er niet beter op gemaakt. Wat voor advies zou u deze studenten willen geven?
Ten eerste: take a deep breath. En ten tweede: we zijn er om jullie allemaal af te laten studeren als safe beginners. We hebben allemaal hetzelfde doel voor ogen. Ik wil vooral dat het een haalbaar pad is, voor jullie en voor ons. Het heeft geen zin als jullie compleet stressed out afstuderen. Misschien moeten dingen anders of korter worden, moeten we vroeger beginnen, of wat dan ook. Vroeger kon je op UCSF niet in de avond en het weekend werken. Waarom niet? Het simlab kan toch gewoon open op zaterdag? De bibliotheek kan toch gewoon open op zondag? Over dat soort dingen kunnen we best nadenken en het regelen. De afgelopen 18 maanden zijn ontzettend moeilijk geweest en ik denk dat het komende jaar ook nog niet echt gemakkelijk wordt. Maar het hoeft niet moeilijker te worden. Het is mijn job om daar met iedereen heel hard aan te werken. Het spijt me, als dit niet de meest makkelijke tijd is om tandheelkundestudent te zijn – waar ik niets aan kan veranderen. Maar we doen er alles aan om het zo goed mogelijk te maken dat jullie, ondanks de pandemie, afstuderen als ‘safe beginners’, just like everybody else.

De coronacrisis heeft veel vertraging opgeleverd en zet veel druk op het onderwijs. Is er bepaald beleid dat u wilt toepassen om dat in te halen?
We zijn er heel druk mee bezig. Elke opleiding pakt het anders aan. Ik ken de methodes van UCSF en Harvard het beste. Die gaan uit van kijken wat kan, wat studenten nodig hebben, hoe ze tegemoet kunnen worden gekomen. Het is duidelijk een prioriteit, want het moet nú gebeuren, niet over zes of twaalf maanden. Daar zijn we heel serieus mee bezig.

Waar bent u het meest trots op in uw leven?
Uiteindelijk op mijn kinderen! Ik heb twee geweldige kinderen en een kleinkind. Ik haal de meeste voldoening uit het kunnen combineren van zowel een goede carrière als een liefdevol gezin. Ik ben er trots op dat ik niet vergeten ben dat de balans tussen werk en gezin belangrijk is. Mijn echtgenoot en ik ondersteunen elkaar enorm en dat acht ik zeer waardevol. Daarnaast probeer ik terug te geven aan de maatschappij door middel van lesgeven en onderzoek. Ik heb mijn best gedaan om al mijn onderzoeken echt nuttig te laten zijn voor het verbeteren van de mondgezondheid.

Labels: