DT News - Netherlands - “Nd:YAG-laser nutteloos bij niet-chirurgische parodontale therapie”

Marieke Epping

ma. 11 mei 2015

Bewaar

Parodontitis niet-chirurgisch behandelen met een Nd:YAGlaser heeft geen enkel toegevoegd effect. Dat schrijft Dagmar Else Slot in haar proefschrift, waarop zij op 24 april jl. promoveerde. Dit type laser heeft de afgelopen jaren een opmars gemaakt, hoewel naar de effectiviteit ervan nog onvoldoende wetenschappelijk onderzoek was gedaan. Ook onderzocht Slot, als mondhygiënist-onderzoeker bij ACTA werkzaam, of tandpasta’s en gels waar chloorhexidine aan toegevoegd is, gingivitis kunnen helpen voorkomen. “Het verbaast mij dat producten waarvan wetenschappelijk bewezen is dat ze geen effect hebben, toch verkocht blijven worden, zowel door de professional als op advies van dezelfde professional,” vertelt de promovenda aan Dental Tribune.

Het proefschrift waarmee Dagmar Else Slot recentelijk de doctorsgraad aan de Universiteit van Amsterdam verkreeg, is een stevig boekwerk in twee delen geworden. Het eerste deel richt zich op de toepassing van chloorhexidine in gel en tandpasta’s, een middel dat Slot kent uit haar dagelijkse werkzaamheden als mondhygiënist. Chloorhexidine (CHX) wordt veel toegevoegd aan mondspoelingen vanwege de antimicrobiële werking. De spoelingen zijn vooral verkrijgbaar met 0,12% of 0,2% CHX. Slot legt uit: “Er is zeer sterk en overtuigend bewijs dat deze toevoeging effectief is in het voorkomen van plaquegroei en het remmen of voorkomen van tandvleesontsteking.” Naast deze spoelingen is in Nederland ook een geltandpasta verkrijgbaar met 0,12% CHX. Slot en haar collega’s binnen de onderzoeksgroep voor preventieve tandheelkunde, die wordt geleid door prof. dr. Fridus van der Weijden (ACTA), vroegen zich af: werkt dat wel? Mondspoeling beter Slot vergeleek CHX-tandpasta met een ‘gewone’ tandpasta door patiënten met een plaquevrij gebit drie dagen lang de CHX-tandpasta of een gewone tandpasta te laten gebruiken in een fl uorideapplicatietray. De CHX-tandpasta bleek niet voor minder tandplaquegroei te zorgen dan de gewone tandpasta. Bij vergelijking met zowel de 0,12% als de 0,2% CHXmondspoeling bleek in beide tandpastagroepen significant meer tandplaque aanwezig te zijn dan bij de groep die de spoeling gebruikte. Een gel – geen tandpasta – met 1% CHX bleek wel effectief te zijn.

Uit het literatuuronderzoek dat Slot uitvoerde naar CHX-tandpasta’s en -gels sprak een iets ander beeld: het merendeel van de studies rapporteerde een (gematigd) positief eff ect op tandplaque voor de CHX-tandpasta’s, ten opzichte van een gewone tandpasta. De promovenda geeft als mogelijke verklaring dat in veel van de onderzoeken niet duidelijk wordt om welk type tandpasta het gaat. “Je moet die resultaten dus kritisch bekijken,” aldus de promovenda. De weinige literatuur waarin de tandpasta vergeleken wordt met mondspoeling laat zien dat de mondspoeling altijd meer eff ect op tandplak heeft dan de tandpasta, in overeenstemming met de bevindingen van Slot. “Ik zie dan ook geen enkele indicatie voor het gebruik van deze tandpasta,” zegt Slot stellig. “Eigenlijk is de mondspoeling altijd beter: die is makkelijker in gebruik, komt verder in de mond en je weet zeker dat het overal in de mond komt.”

Ontevreden fabrikant
Het is geen boodschap waar de fabrikant van CHX-geltandpasta blij mee zal zijn. Die leverde dan ook kritiek op de opzet van het onderzoek: de patiënten hebben beide pasta’s aangebracht met een fluoride-applicatietray en er niet mee gepoetst. “Dat was een bewuste keuze, want lang niet iedereen poetst op dezelfde manier,” legt Slot uit. “Door de tandpasta’s met een tray aan te laten brengen, haal je die variabele weg en kijk je dus puur naar het antibacteriële eff ect van de tandpasta.” De fabrikant meent echter dat Slot daarmee het product niet goed heeft getest. De tandpasta zou thixotroop zijn: de chloorhexidine komt pas vrij bij mengen, oftewel poetsen. Slot: “Daardoor zouden wij geen effect hebben gezien. De fabrikant heeft echter zelf nog geen wetenschappelijk bewijs om deze veronderstelling te ondersteunen.”

Forse aanschafkosten, nut onduidelijk
Een ander gebrek aan wetenschappelijk bewijs voor effectiviteit observeerde Slot bij de inzet van lasers bij de niet-chirugische parodontale therapie. Slot verdiepte zich in twee typen lasers: de Nd:YAG-laser en de diodelaser. Ondanks de forse aanschafkosten van om en nabij een halve ton lijkt de Nd:YAG-laser aan populariteit te winnen. Vooral in de Verenigde Staten wordt de laser veel gebruikt door tandartsen, parodontologen en mondhygiënisten. De diodelaser is een aanzienlijk ‘goedkoper’ alternatief en wordt dan ook vaker in Nederland aangeschaft , onder meer door zelfstandig gevestigde mondhygiënisten. Dat was ook de eerste aanleiding voor het onderzoek, vertelt Slot. “Een bevriende mondhygiënist, die net als ik bezig was met evidence based practice, schaft e een diodelaser aan. De meeste informatie van de fabrikant over effectiviteit is echter gebaseerd op onderzoeken in vitro. Daarop vatten we het plan op om de klinische effectiviteit in vivo te onderzoeken.”

Slot vergeleek het effect van de Nd:YAG-laser als aanvulling op professionele gebitsreiniging bij patiënten die voor het eerst een parodontale behandeling ontvingen en bij patiënten in de parodontale nazorgfase. In beide gevallen voegde de laser geen enkel effect toe: niet minder diepe pockets en niet minder bloeding na sonderen. Ook in de literatuur was geen aanwijzing te vinden voor een positief effect van de Nd:YAGlaser en de diodelaser. “Alleen direct na de laserbehandeling zagen we significant minder bacteriën in de plaque uit de pockets. Na drie maanden was dit eff ect echter verdwenen.” Dit leidde Slot naar een heldere conclusie: “De inzet van deze laser in de niet-chirurgische parodontale therapie heeft geen enkel nut.” Volgens Slot zouden wetenschappelijke parodontologieverenigingen zich hierover duidelijker mogen uitspreken, omdat het gebruik van de lasers een nietchirurgische behandeling mogelijk wel duurder maakt, maar niets extra’s oplevert.

Verbazingwekkend
Toch zijn het niet haar bevindingen waardoor Slot het meest verrast was na haar onderzoek. “Wat mij verbaast, zowel bij de lasers als bij de tandpasta’s, is dat beide producten nog steeds worden geadviseerd en gekocht, en dat er nog steeds patiënten mee behandeld worden! Dit terwijl wij, maar ook anderen, met grondig en goed uitgevoerd onderzoek hebben aangetoond dat er geen meerwaarde is.” Vooral qua kosteneffectiviteit stuit dat Slot tegen de borst. “De kosten komen uiteindelijk terecht bij de patiënt, terwijl die er niet beter van wordt.”

To post a reply please login or register

VGerelateerde artikelen

Obesitas beïnvloedt effect parodontale therapie

LONDEN – De Body Mass Index (BMI) en obesitas staan in verband met de prevalentie, omvang en ernst van parodontitis, blijkt uit meerdere onderzoeken. ...

Parodontoloog NVvP Alexander Verhelst: “Je kunt parodontale chirurgie er niet een beetje bij doen”

Autorijden is niet moeilijk, tenminste niet als je het vaak doet. Dan kun je ook de moeilijke en onverwachte situaties aan. Hetzelfde geldt voor parodontale...

“Halitose hoort niet bij huisarts, maar bij tandarts thuis”

Op weinig mondproblemen rust zo’n sterk taboe als op halitose, ofwel slechte adem. Edwin Winkel is bijzonder hoogleraar aan het UMCG in de ...

Tandpasta helpt niet bij verwijdering tandplaque

AMSTERDAM – Tandenpoetsen met tandpasta heeft geen extra effect op de mechanische verwijdering van tandplaque. Dit blijkt uit een meta-analyse, ...

Vertrouwelijke gegevens niet veilig bij NZa

DEN HAAG – Minister Schippers stelt een onderzoek in naar het functioneren van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De bewindsvrouw doet dit in ...

Parodontale behandeling niet gevaarlijk voor ongeboren kind

NEW YORK - Zwangere vrouwen met een aandoening aan het tandvlees kunnen zonder risico’s voor hun ongeboren kind niet-chirurgische parodontale ...

Patiënten niet tegelijk in wachtkamer bij spoedgevallendienst

UTRECHT - Hoe is het om op dit moment spoedgevallendienst te moeten draaien in een tandartspraktijk? Dental Tribune sprak met twee tandartsen die er ...

Parodontale behandeling extra belangrijk bij hiv-patiënten

CLEVELAND, VS – Bijproducten van bacteriën die betrokken zijn bij parodontale aandoeningen kunnen het humaan immunodeficiëntievirus (hiv) in...

Machtigingsaanvraag via Vecozo niet meer verplicht bij VGZ

UTRECHT – Na overleg met de KNMT heeft zorgverzekeraar VGZ de verplichting over een machtigingsaanvraag aangepast. Mondzorgaanbieders worden niet langer ...

“Personeelsmanagement doet een tandarts er niet ‘even bij’”

Wie als tandarts een eigen praktijk begint, wordt automatisch ook leidinggevende. Terwijl in de opleiding Tandheelkunde amper aandacht wordt besteed aan ...

Opleiding

Live webinar
vr. 26 april 2024
6:00 (CET) Amsterdam