DT News - Netherlands - “Patiënten stappen steeds vaker naar de rechter”

Search Dental Tribune

“Patiënten stappen steeds vaker naar de rechter”

Dr. Andy Wolff werkt al vele jaren als medisch expert in rechtszaken wegens tandheelkundige nalatigheid. Tegenwoordig is hij president van Saliwell, een bedrijf gespecialiseerd in intraorale medische apparaten met vestigingen in Israël en Duitsland.
Dental Tribune International

Dental Tribune International

vr. 18 september 2015

Bewaar

Een kleine onoplettendheid of een verkeerde beoordeling: zelfs de meest ervaren practicus maakt fouten. De statistieken wijzen uit dat elke tandarts in zijn of haar carrière wel een keer te maken krijgt met een officiële klacht over de behandeling. De Israëlische tandarts dr. Andy Wolff werkt al vele jaren als medisch expert in rechtszaken rond tandheelkundige klachten. In zijn carrière heeft hij alles weleens gezien, variërend van lichte nalatigheid tot grove medische missers. Dental Tribune Online sprak hem over de gestage toename van rechtszaken op tandheelkundig terrein en over de simpele maatregelen die een klacht kunnen helpen voorkomen.

 

Dental Tribune Online: Dr. Wolff, u bent al vele jaren medisch expert in tandheelkundige rechtszaken. Waarom is het zo belangrijk om het bewustzijn over dit onderwerp te vergroten?
Dr. Andy Wolff: Er is zo enorm veel literatuur beschikbaar die tandartsen vertelt hoe ze dingen moeten doen – of het nu het plaatsen van implantaten is of het werken met de nieuwste technologieën – maar er bestaan geen boeken over hoe je dingen níet moet doen of, om meer precies te zijn, wat er kan gebeuren als er iets fout gaat. Dit aspect is even belangrijk, zowel voor de patiënt die erdoor wordt getroffen als voor de clinicus die geconfronteerd kan worden met juridische gevolgen.
Velen zullen misschien denken dat dit verhaal niet op hen van toepassing is, maar elke slimme tandarts weet dat er zo nu en dan dingen fout kunnen gaan en dat niemand daarvoor immuun is. Door tandheelkundige rechtszaken vast te leggen en erover te schrijven en te praten, wil ik het bewustzijn vergroten en zo toekomstige incidenten helpen voorkomen.

Welke soorten fouten komen het meeste voor?
Er zijn zonder meer veel neurologische gevallen. Als medisch expert word ik vaak geconfronteerd met beschadigde zenuwen als gevolg van het plaatsen van een implantaat, extracties of een injectie. Het gebeurt vaak en heel gemakkelijk. Dit zijn fouten die meestal ontstaan doordat de tandarts haast heeft of ongeduldig is. Echter, de gevolgen voor de patiënt zijn meestal zeer dramatisch en vaak onherstelbaar.

Op welk terrein worden, behalve zenuwschade, nog meer veel fouten gemaakt?
Als ik er een zou moeten kiezen, zou ik zeggen: implantaties. Onlangs had ik een zeer verontrustend geval waarin de kaakchirurg alle voorbereidende onderzoeken vlekkeloos had uitgevoerd: de CT-scan, de röntgenopnamen, alles. Daarom had hij moeten weten dat hij aan het werk was met een botstructuur van 11 mm, maar hij gebruikte in zijn behandeling een implantaat van 13 mm. Misschien vergiste hij zich gewoon of gaf de assistent hem het verkeerde implantaat aan en controleerde hij dat niet, maar het resultaat was dat hij de zenuw raakte.
In dit geval was de tandarts een specialist, een ervaren chirurg. Zonder de schuldvraag te stellen – hoewel de chirurg zonder twijfel verantwoordelijk was voor de schade – maakt dit soort zaken duidelijk dat echt iedereen fouten kan maken.

Expertise sluit fouten niet uit, maar er zullen ongetwijfeld ook gevallen zijn van nalatigheid en overmoed…
Ik zie inderdaad veel gevallen waarin tandartsen een behandeling hebben toegepast waarvoor zij niet gekwalificeerd waren. Ik herinner me een incident waarbij een tandarts algemeen practicus de zenuwen aan beide zijden van de mond beschadigde tijdens een implantatiebehandeling. Zoiets is werkelijk ongelooflijk. Ik had veel gezien door de jaren heen, maar nog nooit zoiets als dat.
In een andere casus extraheerde een tandarts een derde molaar zonder de vereiste opleiding. Hij had de patiënt moeten doorverwijzen naar een specialist, maar koos ervoor het zelf te doen – mogelijk omdat hem dat 200 of 300 dollar extra opleverde – met als gevolg chronische pijn voor de patiënt voor de rest van zijn leven.

Zijn incidenten door nalatigheid meer gemeengoed geworden de afgelopen tientallen jaren?
Dat zou ik wel zeggen. In ieder geval is het aantal rechtszaken toegenomen. Natuurlijk waren er altijd al gevallen van nalatigheid, maar patiënten hebben tegenwoordig eerder de neiging om naar de rechter te stappen. Wellicht kun je het een verschijnsel van ‘veramerikanisering’ noemen: van bijna elk probleem wordt een rechtszaak gemaakt, met als gevolg dat tandartsen steeds hogere verzekeringspremies betalen omdat de behandelingsrisico’s tegenwoordig zo groot zijn geworden.

Hoe algemeen zijn rechtszaken in de tandheelkunde en welke bedragen aan schadevergoeding worden er betaald in vergelijking met andere medische disciplines?
Het is wellicht te vergelijken met plastische chirurgie. Er zijn veel klachten in zaken waarin het resultaat niet was dat de patiënt vooraf verwachtte. Schadevergoedingen in de zaken waar ik bij betrokken ben, variëren van tien- tot honderdduizend dollar, wat veel lager is dan de bedragen in andere medische disciplines.

Zijn er meer gevallen van overbehandeling of medische fouten van tandartsen die bij de rechter terechtkomen?
Dat aantal is ongeveer gelijk. Natuurlijk stelt overbehandeling de tandarts in een kwaad daglicht. Het roept de vraag op waarom hij of zij de patiënt onnodig heeft behandeld en dan ook nog eens zo slecht; dat is dubbel schuldig. Indien een fout optrad nadat een redelijk behandelingsplan was opgesteld, is dat relatief minder slecht. Soms, zelfs als de patiënt overlijdt tijdens de behandeling, wil dat nog niet zeggen dat de betrokken clinicus werkelijk een fout heeft gemaakt.

Een Amerikaanse tandarts werd onlangs aangeklaagd omdat diens patiënt overleed nadat hij in één sessie twintig elementen had geëxtraheerd.
Ik heb zelf in het verleden ook wel dat soort behandelingen toegepast; het hangt af van de noodzaak voor de behandeling en de wijze waarop die wordt uitgevoerd. Waarschijnlijk was die Amerikaanse zaak het gevolg van een combinatie van vele factoren. Bijvoorbeeld, handelde de tandarts in overeenstemming met de geldende richtlijnen? Zo niet, dan was hij fout. Als hij dat wel deed, dan moet men zich bedenken dat tandartsen niet boven het niveau van de actuele kennis en technologie kunnen uitstijgen. Stel dat een benadeelde patiënt op dit moment een rechtszaak begint over iets dat twintig jaar geleden met hem is gebeurd en dat verhinderd had kunnen worden met de hedendaagse medische behandelingen. Natuurlijk zou hij een claim kunnen indienen, maar de tandarts zou er niet voor vervolgd kunnen worden als hij of zij de patiënt destijds volgens de best mogelijke kennis van dat moment heeft behandeld.
Dat is een heel belangrijk aspect als je expert-rapporten schrijft over tandheelkundige nalatigheid: handelde de tandarts naar zijn beste kunnen en volgens de vigerende kennis van dat moment of met grove nalatigheid? Dat maakt het hele verschil.

Wat kunnen medische professionals doen om zichzelf te beschermen tegen juridische aanspraken die samenhangen met hoogrisicobehandelingen die ze van plan waren uit te voeren?
Patiënten moeten alleen worden gewaarschuwd voor de mogelijke gevolgen van een bepaalde behandeling, maar ook geadviseerd moeten worden over de alternatieven – en één van die alternatieven is om helemaal niet door te gaan met behandelen. Naar mijn mening zou de patiënt altijd beide opties moeten begrijpen: de risico’s van een bepaalde behandeling en wat er zou kunnen gebeuren als er helemaal niets wordt gedaan. Pas dan zou de patiënt gevraagd moeten worden een verklaring van instemming te ondertekenen.
Helaas is de werkelijkheid vaak anders. Patiënten wordt vaak gevraagd een verklaring van instemming te ondertekenen terwijl ze al onderweg zijn naar chirurgie of wanneer ze al in de tandartsstoel liggen. Zelfs als ze op dat moment al vragen zouden hebben, zou er geen tijd zijn om die goed te beantwoorden. Hoewel het voor iedere tandarts van wezenlijk belang zou moeten zijn om de patiënt te informeren over de risico’s, en ook over alternatieve methoden van behandeling, voordat hij of zij gevraagd wordt een instemmingsformulier te ondertekenen, word ik continu geconfronteerd met het tegendeel.

Dus u zegt dat consultatie net zo belangrijk is als behandeling?
Absoluut. Naar mijn mening is het bouwen van wederzijds vertrouwen tussen arts en patiënt van wezenlijk belang voor het vermijden van nalatigheid en de aanklacht die daaruit zou kunnen volgen. Als patiënten het gevoel hebben dat zij adequaat worden behandeld en dat geld niet het voornaamste belang is van de tandarts, kan alleen al dat in de meeste gevallen een aanklacht voorkomen. Natuurlijk, als een zenuw wordt beschadigd, moet er een vorm van schikking komen, maar als bijvoorbeeld een brug faalt, zal de patiënt terugkomen voor verdere behandeling in plaats van een klacht in te dienen, wanneer er sprake is van een vertrouwensrelatie met zijn tandarts.

Ziet u bepaalde basisproblemen in de tandheelkunde die veranderd moeten worden?
Tegenwoordig hebben we te maken met het probleem van ‘goedkope’ tandheelkunde. Als gevolg van de concurrentie onder de vele tandartsen die in de markt actief zijn, zijn er vele gevallen van overbehandeling. Goedkope tandheelkunde moet snel zijn, maar toch heb ik gevallen gedocumenteerd waarin patiënten voor herbehandeling van een simpel probleem maar liefst zeventig keer in twee jaar tijd moesten terugkomen. Als je de tijd meerekent die deze patiënten investeerden in een uiteindelijk gebrekkig eindresultaat, is dat schrijnend. Anderzijds, uitsluitend elite-tandartspraktijken zijn ook niet mogelijk. Uit juridisch oogpunt hoeft tandheelkundige behandeling niet exquise te zijn, maar moet zij wel redelijk zijn.

Misschien is een probleem van vandaag dat patiënten steeds hogere verwachtingen hebben over de dienstverlening of de technologieën die hun tandarts zou moeten gebruiken.
Dat is zeker een deel van hetzelfde probleem. Reclame die patiënten een nieuwe Hollywood-smile belooft binnen twee uur vormt de basis van hun geloof in en verwachtingen van de behandeling. Tandartsen zouden zich niet moeten laten verleiden om betrokken te raken in dit soort misleidende druk. Oprechte communicatie is essentieel als je wilt voorkomen dat patiënten teleurgesteld worden.

Maatregelen om medische fouten te voorkomen zouden zo vroeg mogelijk in de behandeling moeten beginnen, maar waar zou die preventie precies moeten beginnen?
Persoonlijk denk ik dat de juridische regelgeving uitgebreid zou moeten worden, bijvoorbeeld met specifieke wetten of regelingen inzake de vereiste hoeveelheid ervaring en opleiding om bepaalde tandheelkundige procedures te mogen uitvoeren. In feite is dat precies waar het gezond verstand om vraagt en waar iedereen het mee eens zal zijn als ze erover nadenken: zou iemand een implantaat mogen plaatsen nadat hij een praatje over dat onderwerp heeft gehoord of als hij over de schouder van een collega heeft meegekeken? Nee, en toch is dat vaak wat er gebeurt.
Een tweede maatregel zou zich kunnen richten op de tandheelkundeopleiding. Daarin zou meer tijd besteed moeten worden aan het voorkomen van rechtszaken. Dit aspect wordt nu genegeerd in het curriculum, hoewel het een essentieel onderdeel van de tandheelkunde is. Het algemene bewustzijn over dit onderwerp moet omhoog en dat alleen al zou fouten helpen voorkomen. Fouten zijn niet altijd te vermijden, maar ze zouden in ieder geval niet uit slordigheid, hoogmoed of hebzucht moeten voortkomen. Behalve dat soort fouten zullen er altijd gevallen van medische nalatigheid blijven bestaan. Tandartsen zijn ook mensen; alleen hij die niets doet, maakt geen fouten.

 

To post a reply please login or register
advertisement
advertisement