Oud-tandarts FIFA: "Een mensenbeet kan heel nare gevolgen hebben"

Tijdens het Wereldkampioenschap van 2006 in Duitsland was u verantwoordelijk voor de tandheelkundige verzorging van de teams van zowel Engeland als Saudi-Arabië. Zag u een verschil in mondgezondheid tussen die twee teams?
Er zijn wereldwijd sterke verschillen. Tandheelkundige zorg in Engeland bijvoorbeeld is net als de algemene gezondheidszorg daar niet echt van hoge kwaliteit. Dat wordt duidelijk uit de slechte staat van de dentitie, compleet met defecte vullingen en andere tekenen van tweederangs tandheelkunde. Kwalitatief hoogstaande tandheelkunde, zoals die wordt uitgeoefend in onder meer Duitsland en Zwitserland, zie je veel minder.

Moeten spelers tandheelkundige check-ups ondergaan tijdens een evenement als het WK, of wordt mondgezondheid gezien als hun eigen verantwoordelijkheid?
Dat hangt af van de professionaliteit van de staf. In principe worden alle spelers voorafgaand aan het toernooi gecontroleerd op tekenen van ontsteking in de mond of in de kaak- of gezichtsregio.
Spelers die op het veld overlijden aan acute hartdood zijn een triest maar niet ongewoon verschijnsel. In veel van deze gevallen was de oorzaak een ernstige infectie, mogelijk voortgekomen uit dentale problemen zoals geïnfecteerde verstandskiezen, ernstige parodontitis of een infectie na een wortelkanaalbehandeling.

Welke impact kunnen gebitsproblemen hebben op de gezondheid en prestaties van de spelers?
Bacteriën afkomstig uit een willekeurige plaats in het lichaam kunnen zich nestelen op de hartkleppen, wat voor hartproblemen en in het ergste geval dus acute hartdood kan zorgen. Die bacteriën kunnen ook zorgen voor gewrichtsontstekingen, bijvoorbeeld in de knie. Ik herinner mij een casus hier in Frankfurt, waarbij een speler die ook in het Tsjechische nationale elftal speelde, maandenlang geen voetbalschoenen aankon door een fistel op zijn voet. Uiteindelijk ontdekten we dat een ontstoken verstandskies de boosdoener was. Nadat we de kies hadden geëxtraheerd, was de fistel binnen een paar dagen verdwenen en kon de speler weer trainen.
Teamartsen worstelen vaak met dit soort aandoeningen, omdat ze niet gewend of getraind zijn om deze te associëren met dentale problemen. Dit voorbeeld toont duidelijk aan dat bacteriën in de mond kunnen migreren naar andere lichaamsdelen. In veel gevallen is echter het hart primair aangedaan.

Voetballers hebben een sterrenstatus en besteden overduidelijk aandacht aan hun uiterlijk. Hoe belangrijk zijn goede tanden in dit opzicht?
Rechte en aantrekkelijke tanden zijn een symbool geworden voor succes. Ik moet zeggen dat een aantal spelers een heuse tandenfetisj hebben ontwikkeld: ze bezoeken me elke twee tot drie maanden om hun gebit te laten controleren. Bij veel buitenlandse spelers, vooral die uit Oost-Europa, is duidelijk dat zij in hun kindertijd geen adequate tandheelkundige zorg hebben gehad. Als gevolg daarvan moet ik deze spelers vaak uitgebreid behandelen.

Let u, door uw beroep, ook meer op de tanden van voetballers? Zijn er spelers in dit toernooi die u in positieve zin opvallen?
Ik ben zeer gefascineerd door James Rodríguez uit Colombia. Deze jonge speler heeft zeer mooie tanden. Daarnaast let ik op dit moment ook op het vele tand- en kaakklemmen van spelers, vooral tijdens interviews. Esthetiek is één ding, maar hier zitten ook medische gevolgen aan.

Hét ‘tandheelkundige’ incident van dit WK was uiteraard de beet van Luis Suárez in de schouder van Giorgio Chiellini. Kan deze beet, naast de opgelegde schorsing, ook gevolgen hebben voor de mondgezondheid van Suárez?
Dat denk ik niet. De beet heeft hooguit gevolgen voor de gezondheid van het slachtoffer, Chiellini. Er leven veel verschillende, ook schadelijke bacteriën in de mondholte en een beet van een mens kan serieuze gevolgen voor je gezondheid hebben. Ik heb meerdere nare infecties gezien als gevolg van zo’n beet.

Suárez leek pijn te hebben, direct na het incident. Was dat echt, of een act?
Ik denk dat het toneelspel was.

Zou u Suárez hebben aangeraden een tandarts te bezoeken na de wedstrijd?
Alleen wanneer hij echt een forse klap op zijn gebit zou hebben gehad. Maar kort na afloop zag ik hem een interview geven, dus het zal wel mee zijn gevallen met die pijn.

Tot slot: wie wint het WK, volgens u?
Aan het begin van het toernooi was ik ervan overtuigd dat geen enkel Europees land überhaupt de halve finales zou halen. Dat had ik verkeerd ingeschat, blijkt nu! Ik denk dat de strijd om de beker gaat tussen Brazilië, Nederland en Duitsland. (Fischer deed deze voorspelling voor de kwartfinales - red.)